ΑΠΟΦΑΣΗ 260/30-06-2020
Έγκριση Κανονισμού Διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών των Τμημάτων Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, με τίτλο «Συμβουλευτική» (Counselling).
Η ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
Λαμβάνοντας υπόψη:
αποφασίζει:
την έγκριση του Κανονισμού του Διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών των Τμημάτων Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, με τίτλο «Συμβουλευτική» (Counselling), από το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, ως ακολούθως:
ΑΡΘΡΟ 1
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ-ΣΚΟΠΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Το Δ.Π.Μ.Σ. οδηγεί στην απονομή «Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών» στη «Συμβουλευτική» με τρεις προσφερόμενες ειδικεύσεις:
1.«Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση»,
2.«Συμβουλευτική Ψυχολογία» και
3. «Συμβουλευτική Κοινωνική Εργασία»,
μετά την πλήρη και επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών με βάση το πρόγραμμα σπουδών. Πρόκειται για εξειδικεύσεις στα πεδία των παιδαγωγικών επιστημών, της Ψυχολογίας και της Κοινωνικής εργασίας στο πεδίο της Συμβουλευτικής. Η εν λόγω εξειδίκευση σε συνδυασμό με την πρακτική άσκηση και εποπτεία στα πεδία προσδίδει στους ΜΦ εξειδίκευση στα πεδία της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας καθώς πέραν των θεωρητικών μαθημάτων εκπονούν Π.Α. στη Συμβουλευτική Ψυχολογία στο πλαίσιο διεπιστημονικών ομάδων με εκπαιδευτές Ψυχολόγους, στην Κοινωνική εργασία αντίστοιχα με εκπαιδευτές Κοινωνικούς λειτουργούς, ειδικευμένους στη Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία, και στο πλαίσιο της εκπαίδευσης σε μονάδες πρωτοβάθμιας ή/και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ΚΕΣΥ, κλπ, σε δομές απεξάρτησης, και άλλα πλαίσια παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Ο τίτλος απονέμεται από το τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών, με αναφορά των ονομάτων όλων των συνεργαζόμενων Τμημάτων και Ιδρυμάτων, στους χορηγούμενους τίτλους σπουδών.
ΑΡΘΡΟ 2
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ Δ.Π.Μ.Σ.
Αρμόδια όργανα για τη λειτουργία του ΔΠΜΣ σύμφωνα με το νόμο 4485/2017 είναι:
1. Η Ειδική Διιδρυματική Επιτροπή (ΕΔΕ)
Είναι εννεαμελής (9) και συγκροτείται από μέλη Δ.Ε.Π. των συνεργαζόμενων Τμημάτων που εκλέγονται από τη Συνέλευση κάθε Τμήματος, για διετή θητεία και δύο εκπροσώπους των φοιτητών/τριών του μεταπτυχιακού προγράμματος, που εκλέγονται για ετήσια θητεία.
Η ΕΔΕ αποφασίζει ως προς την οικονομική διαχείριση και ειδικότερα ως προς την έγκριση των δαπανών του προγράμματος και πιστοποιεί τη σχέση εκπαιδευτικών αναγκών του συγκεκριμένου προγράμματος με τις εκάστοτε αιτούμενες δαπάνες.
2. Η Συντονιστική Επιτροπή (ΣΕ) του ΔΠΜΣ: απαρτίζεται από πέντε (5) μέλη ΔΕΠ, που έχουν αναλάβει μεταπτυχιακό έργο και εκλέγονται από την Ειδική Διιδρυματική Επιτροπή για διετή θητεία. Τα μέλη της ΣΕ δεν δικαιούνται επιπλέον αμοιβή ή αποζημίωση για τη συμμετοχή τους στην επιτροπή. Πρόεδρος της ΣΕ είναι ο Διευθυντής του ΔΠΜΣ, ο οποίος ορίζεται από την Ειδική Διιδρυματική Επιτροπή μεταξύ των μελών της ΣΕ. Η θητεία του Προέδρου της ΣΕ μπορεί να ανανεωθεί μία φορά. Η ΣΕ είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και τον συντονισμό της λειτουργίας του προγράμματος και:
3. Ο Διευθυντής του ΔΠΜΣ και ο Αναπληρωτής του: Ο Διευθυντής του Δ.Π.Μ.Σ. είναι μέλος ΔΕΠ πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή, του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του Δ.Π.Μ.Σ. Επιπλέον, είναι μέλος και Πρόεδρος της ΣΕ. Ορίζεται μαζί με τον Αναπληρωτή του, με απόφαση της Ειδικής Διιδρυματικής Επιτροπής. Ο Διευθυντής του Προγράμματος, προέρχεται από το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του ΕΚΠΑ που έχει τη διοικητική στήριξη του προγράμματος και σε περίπτωση συνεργασίας αυτοδύναμων και μη αυτοδύναμων Τμημάτων, από το αυτοδύναμο Τμήμα. Σε ειδικές περιπτώσεις που επιβάλλεται για την εύρυθμη λειτουργία του Δ.Π.Μ.Σ., ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση της Ειδικής Διατμηματικής ή Διιδρυματικής Επιτροπής, Πρόεδρος ή/και Διευθυντής αναλαμβάνει μέλος Δ.Ε.Π. από άλλο Τμήμα από αυτό που έχει τη διοικητική στήριξη του Δ.Π.Μ.Σ., ακόμη και από το μη αυτοδύναμο Τμήμα.
Ο Διευθυντής του Δ.Π.Μ.Σ. εισηγείται στα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος για κάθε θέμα που αφορά την αποτελεσματική λειτουργία του προγράμματος. Ο Διευθυντής δεν μπορεί να έχει περισσότερες από δύο (2) συνεχόμενες θητείες και δεν δικαιούται επιπλέον αμοιβή για το διοικητικό του έργο ως Διευθυντής. Έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) Συγκαλεί σε συνεδρίαση την ΕΔΕ και την ΣΕ.
β) Καταρτίζει την ημερήσια διάταξη των εν λόγω συνεδριάσεων, λαμβάνοντας υπόψη εισηγήσεις των μελών και οργάνων του Δ.Π.Μ.Σ.
γ) Ορίζει εκλογές για την αναπλήρωση μελών επιτροπών λόγω κένωσης θέσης.
δ) Έχει την ευθύνη σύνταξης του προϋπολογισμού και απολογισμού του Προγράμματος, τους οποίους υποβάλλει στην ΕΔΕ για έγκριση.
ε) Είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και για την έκδοση των εντολών πληρωμής των σχετικών δαπανών.
στ) Κατά τη λήξη της θητείας του, καθώς και της ΕΔΕ και ΣΕ, συντάσσει αναλυτικό απολογισμό του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου του Δ.Π.Μ.Σ., καθώς και των λοιπών δραστηριοτήτων του, με στόχο την αναβάθμιση των σπουδών, την καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, τη βελτιστοποίηση των υφιστάμενων υποδομών και την κοινωνικά επωφελή χρήση των διαθέσιμων πόρων του Δ.Π.Μ.Σ.
Ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Δ.Π.Μ.Σ. είναι Καθηγητής ή Αναπληρωτής Καθηγητής και εκπληρώνει τα καθήκοντα του Διευθυντή σε περίπτωση απουσίας του.
Τo Δ.Π.Μ.Σ. «Συμβουλευτική» υποστηρίζεται από τη Γραμματεία του Προγράμματος που είναι εγκατεστημένη στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του ΕΚΠΑ και βρίσκεται υπό την επιστασία της Γραμματείας του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του ΕΚΠΑ. Η Γραμματεία του Δ.Π.Μ.Σ. έχει ως καθήκον τη γραμματειακή υποστήριξη του Δ.Π.Μ.Σ., όπως την προετοιμασία της διαδικασίας εισαγωγής υποψηφίων, την τήρηση των οικονομικών στοιχείων του Προγράμματος, τη γραμματειακή υποστήριξη της ΕΔΕ και της ΣΕ, την καταχώριση βαθμολογιών κ.λπ.
ΑΡΘΡΟ 3
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣΑΚΤΕΩΝ
Στο Δ.Π.Μ.Σ. «Συμβουλευτική» γίνονται δεκτοί κάτοχοι τίτλου του Α΄ κύκλου σπουδών Τμημάτων Πανεπιστημίων AEI ή ΤΕΙ (επιλεκτικά) της ημεδαπής ή ομοταγών, αναγνωρισμένων από τον ΔΟΑΤΑΠ, ιδρυμάτων της αλλοδαπής (αναλυτικά Άρθρο 4).
Γίνονται δεκτοί ως υπεράριθμοι μέλη των κατηγοριών ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΤ σύμφωνα με την παρ. 8 του άρ. 34 του Ν.4485/17.
Το Δ.Π.Μ.Σ. «Συμβουλευτική» δέχεται τριάντα έξι (36) φοιτητές/τριες ανά δύο ακαδημαϊκά έτη, και προγραμματίζεται να απασχολεί δεκαπέντε (15) συνολικά διδάσκοντες, εκ των οποίων, τουλάχιστον το 80% προέρχεται από μέλη Δ.Ε.Π. και Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Ε.Π., ή διδάσκοντες σύμφωνα με το π.δ. 407/1980 (Α΄ 112)
ή την παρ. 7 του άρθρου 29 του ν. 4009/2011, ή αφυπηρετήσαντα μέλη Δ.Ε.Π. των συνεργαζόμενων Τμημάτων και το 20% από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα της ημεδαπής και της αλλοδαπής.
Στο πλαίσιο λειτουργίας του Δ.Π.Μ.Σ. «Συμβουλευτική» η αναλογία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών ανά διδάσκοντα (μέλη ΔΕΠ, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, Ομότιμους και αφυπηρετήσαντες Καθηγητές/τριες των Συνεργαζόμενων Τμημάτων) είναι 3 μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες ανά διδάσκοντα:
Μέγιστος αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών του Δ.Π.Μ.Σ. | Αριθμός Διδασκόντων Συνεργαζόμενων Τμημάτων στο Δ.Π.Μ.Σ. | Αναλογία ΜΦ του Δ.Π.Μ.Σ. ανά Διδάσκοντα |
36 | 12 | 3 |
Αναλυτικά παρουσιάζονται οι αναλογίες Μεταπτυχιακών Φοιτητών/τριών (ΜΦ) των ΠΜΣ των Συνεργαζόμενων Τμημάτων ανά Διδάσκοντα Τμήματος
Μέγιστος αριθμός των ΜΦ των ΠΜΣ των Συνεργαζόμενων Τμημάτων | Διδάσκοντες Συνεργαζόμενων Τμημάτων
| Αναλογία ΜΦ των ΠΜΣ των Συνεργαζόμενων Τμημάτων ανά Διδάσκοντα Τμήματος | ||||||
ΤΕΑΠΗ | ΔΠΘ | ΠΚ | ΤΕΑΠΗ | ΔΠΘ | ΠΚ | ΤΕΑΠΗ | ΔΠΘ | ΠΚ |
217 | 51 | 8 | 31 | 13 | 16 | 7 | 3,92 | 0,50 |
καθώς και οι αναλογίες Προπτυχιακών φοιτητών/τριών των Συνεργαζόμενων Τμημάτων ανά Διδάσκοντα Τμήματος
Αριθμός προπτυχιακών φοιτητών/τριών των Συνεργαζόμενων Τμημάτων | Διδάσκοντες Συνεργαζόμενων Τμημάτων
| Αναλογία Προπτυχιακών φοιτητών/τριών των Συνεργαζόμενων Τμημάτων ανά Διδάσκοντα Τμήματος | ||||||
ΤΕΑΠΗ | ΔΠΘ | ΠΚ | ΤΕΑΠΗ | ΔΠΘ | ΠΚ | ΤΕΑΠΗ | ΔΠΘ | ΠΚ |
1.804 | 854 | 1.126 | 31 | 13 | 16 | 58,19 | 66 | 70,38 |
Τα ανωτέρω στοιχεία δίνονται κατά προσέγγιση και ανταποκρίνονται στα δεδομένα του έτους σύνταξης του Κανονισμού.
ΑΡΘΡΟ 4
ΤΡΟΠΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
Η επιλογή των φοιτητών/ριών γίνεται σύμφωνα με το νόμο 4485/2017 και τις προβλέψεις του παρόντος Κανονισμού Μεταπτυχιακών Σπουδών.
Κάθε δεύτερο ακαδημαϊκό έτος και εντός του εαρινού εξαμήνου, με απόφαση της Ειδικής Διιδρυματικής Επιτροπής δημοσιεύεται και αναρτάται στις ιστοσελίδες των Συνεργαζόμενων Τμημάτων και Ιδρυμάτων προκήρυξη για την εισαγωγή μεταπτυχιακών φοιτητών/ριών στο Δ.Π.Μ.Σ.. Οι σχετικές αιτήσεις μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά κατατίθενται στη Γραμματεία του Δ.Π.Μ.Σ., σε προθεσμία που ορίζεται κατά την προκήρυξη και μπορεί να παραταθεί με απόφαση της ΕΔΕ του Δ.Π.Μ.Σ.
Η διαδικασία επιλογής μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών βασίζεται:
Α) στην αξιολόγηση και βαθμολόγηση του φακέλου υποψηφιότητας,
Β) στις γραπτές εξετάσεις σε δύο γνωστικά αντικείμενα: «Θεωρητικές προσεγγίσεις και εφαρμογές Συμβουλευτικής» και «Μεθοδολογία Κοινωνικής Έρευνας»,
Γ) στη συνέντευξη
Το Δ.Π.Μ.Σ. είναι διετές και δικαίωμα συμμετοχής στις διαδικασίες επιλογής έχουν:
1. Για την ειδίκευση στη «Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση»:
πτυχιούχοι Τμημάτων Παιδαγωγικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και συναφών γνωστικών αντικειμένων των ΑΕΙ της ημεδαπής και των αντίστοιχων τμημάτων της αλλοδαπής, οι οποίοι γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα
2. Για την ειδίκευση στη «Συμβουλευτική Ψυχολογία»:
α. πτυχιούχοι των Τμημάτων Ψυχολογίας Ελληνικών Πανεπιστημίων καθώς και
β. πτυχιούχοι Τμημάτων Ψυχολογίας αναγνωρισμένων ομοταγών Ιδρυμάτων της αλλοδαπής, οι οποίοι γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα
3. Για την ειδίκευση στη «Συμβουλευτική Κοινωνική Εργασία»:
πτυχιούχοι Τμημάτων Κοινωνικής Εργασίας των ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής και των αντίστοιχων τμημάτων της αλλοδαπής, οι οποίοι γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα.
Α) Ο φάκελος υποψηφιότητας περιλαμβάνει τα εξής δικαιολογητικά:
Για τη γνώση της αγγλικής γλώσσας απαιτούνται:
Αποδεικτικά πιστοποιητικά άριστης γνώσης της αγγλικής γλώσσας βάσει του ισχύοντος παραρτήματος Β’ του ΑΣΕΠ ή γραπτές εξετάσεις που οργανώνονται με ευθύνη του Δ.Π.Μ.Σ.
Οι υποψήφιοι από ιδρύματα της αλλοδαπής πρέπει να προσκομίσουν πιστοποιητικό αντιστοιχίας και ισοτιμίας από τον Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π., σύμφωνα με το άρ. 34, παρ. 7 του Ν. 4485/17. ή να ξεκινήσουν τη διαδικασία αναγνώρισης του τίτλου τους σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Για την αξιολόγηση των φακέλων των υποψηφίων λαμβάνονται υπόψη όλα τα δικαιολογητικά του φακέλου (παρακάτω αναγράφονται αναλυτικά τα ποσοστά στα κριτήρια αξιολόγησης).
Β)Γραπτές εξετάσεις σε δύο γνωστικά αντικείμενα: «Θεωρητικές προσεγγίσεις και εφαρμογές Συμβουλευτικής» και «Μεθοδολογία Κοινωνικής Έρευνας». Με βάση την κατάταξη των υποψηφίων καταρτίζεται Πίνακας για τη διαδικασία της γραπτής εξέτασης. Η ύλη και η προτεινόμενη βιβλιογραφία αναρτάται στην προκήρυξη.
Γ) Η διαδικασία της συνέντευξης
Με την ολοκλήρωση της βαθμολογίας των εξετάσεων, καταρτίζεται Πίνακας με τους/-ις επιτυχόντες/-ούσες, για τη διαδικασία της γραπτής εξέτασης. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιούνται από Επιτροπή Επιλογής που ορίζεται από την ΕΔΕ. Στη συνέντευξη συνεκτιμώνται και αξιολογούνται:
Οι συνεντεύξεις βαθμολογούνται ξεχωριστά από το κάθε μέλος της Επιτροπής.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Α΄ ΣΤΑΔΙΟ
Για την αξιολόγηση των φακέλων των υποψηφίων λαμβάνονται υπόψη όλα τα δικαιολογητικά του φακέλου και ιδίως τα εξής:
Στο στάδιο αυτό ορίζεται συντελεστής βαρύτητας 40% ως εξής :
Τίτλος Πτυχίου (Πτυχίο Παιδαγωγικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και συναφών γνωστικών αντικειμένων για την 1η ειδίκευση, Πτυχίο Ψυχολογίας για την 2η ειδίκευση, Πτυχίο Τμημάτων Κοινωνικής Εργασίας ΑΕΙ και ΤΕΙ για την 3η ειδίκευση) | Βαθμός Πτυχίου | Επίδοση σε συναφή μαθήματα | Η/Υ | Επαγγελματική/ Ερευνητική/ Διδακτική εμπειρία | Συστατικές επιστολές | Γενικότερη επιμόρφωση και κατάρτιση σχετική με το αντικείμενο του Δ.Π.Μ.Σ. |
5 | 10 | 6 | 3 | 10 | 2 | 4 |
Ακολουθεί ανάλυση:
Α) Πτυχίο :
Άριστα (8,5-10) | Λίαν Καλώς (6,5-8,49) | Καλώς (5-6,49) |
15 | 12 | 9 |
Β) Επίδοση σε συναφή μαθήματα :
Ορίζονται ως συναφή μαθήματα ψυχολογίας και συμβουλευτικής και λαμβάνεται υπόψη ο υψηλότερος βαθμός ανά κατηγορία μαθήματος
1) Ψυχολογίας
Άριστα (8,5 - 10) | Λίαν Καλώς (6,5 - 8,49) | Καλώς (5 - 6,49) |
3 | 2 | 1 |
2) Συμβουλευτική
Άριστα (8,5 - 10) | Λίαν Καλώς (6,5 - 8,49) | Καλώς (5 - 6,49) |
3 | 2 | 1 |
Γ) Υπολογιστές – Γνώση συστημάτων πληροφορικής
Άριστη | Πολύ καλή | Καλή |
3 | 2 | 1 |
Δ) Επαγγελματική – Ερευνητική – Διδακτική εμπειρία
Ικανοποιητική | Καλή | Μέτρια |
10 | 6 | 4 |
Ε) Συστατικές επιστολές :
Εφόσον θεωρηθούν ικανοποιητικές ως προς το περιεχόμενο και σχετίζονται με την εκπαιδευτική και επαγγελματική εμπειρία :1 + 1
ΣΤ) Γενικότερη επιμόρφωση και κατάρτιση σχετική με το αντικείμενο του Δ.Π.Μ.Σ. :
Ικανοποιητική | Καλή | Μέτρια |
4 | 3 | 2 |
Β΄ ΣΤΑΔΙΟ
ΣΤο δεύτερο στάδιο που αφορά τη γραπτή εξέταση σε δύο μαθήματα, ορίζεται συντελεστής βαρύτητας 30% ο οποίος κατανέμεται ως εξής :
Άριστα (8,5 - 10) | Λίαν Καλώς (6,5 - 8,49) | Καλώς (5 - 6,49) |
15 | 12 | 9 |
Γ΄ ΣΤΑΔΙΟ
Κατά το τρίτο στάδιο της αξιολόγησης, η προφορική συνέντευξη που αφορά τη συνεκτίμηση της συνολικής συγκρότησης και της επιστημονικής επάρκειας σε σχέση με το αντικείμενο του Δ.Π.Μ.Σ., το κίνητρο και το ενδιαφέρον τους για το πρόγραμμα, τη συναφή με το αντικείμενο δραστηριότητά τους, τις επικοινωνιακές δεξιότητες των υποψηφίων, ορίζεται συντελεστής 30%. Η εξέταση γίνεται από Επιτροπή, στην οποία προεδρεύει ο Πρόεδρος της ΕΔΕ και μετέχουν δύο ακόμα μέλη της ΕΔΕ τα οποία βαθμολογούν ξεχωριστά. Ο μέσος όρος (Μ.Ο.) της βαθμολογίας αποτελεί τον βαθμό στην προφορική εξέταση.
ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Με βάση τα συνολικά κριτήρια, την τελική δηλαδή βαθμολογία, η ΣΕ καταρτίζει τον Πίνακα αξιολόγησης των φοιτητών/ριών και τον καταθέτει προς έγκριση στην ΕΔΕ.
Οι επιτυχόντες/-ούσες θα πρέπει να εγγραφούν στη Γραμματεία του Δ.Π.Μ.Σ. εντός δέκα πέντε (15) ημερών από την απόφαση της ΕΔΕ, προσκομίζοντας ταυτόχρονα όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά εγγραφής καθώς και την απόδειξη καταβολής της πρώτης δόσης των διδάκτρων του Α΄ εξαμήνου.
Σε περίπτωση ισοβαθμίας, γίνονται δεκτοί οι ισοβαθμούντες σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10% του ανώτατου αριθμού εισακτέων.
Σε περίπτωση μη εγγραφής ενός/μίας ή περισσοτέρων επιτυχόντων/ουσών, θα κληθούν, αν υπάρχουν, οι επιλαχόντες/-ούσες με βάση τη σειρά τους στον εγκεκριμένο αξιολογικό πίνακα, να εγγραφούν στο Πρόγραμμα.
ΑΡΘΡΟ 5
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΦΟΙΤΗΣΗΣ
Η χρονική διάρκεια φοίτησης στο Δ.Π.Μ.Σ. που οδηγεί στη λήψη Μεταπτυχιακού Διπλώματος Σπουδών (ΜΔΣ) ορίζεται σε τέσσερα (4) ακαδημαϊκά εξάμηνα, στα οποία περιλαμβάνεται και ο χρόνος εκπόνησης πρακτικής άσκησης και διπλωματικής εργασίας.
Ο ανώτατος επιτρεπόμενος χρόνος ολοκλήρωσης των σπουδών, ορίζεται στα έξι (6) ακαδημαϊκά εξάμηνα, έπειτα από αιτιολογημένη αίτηση του/-ης φοιτητή/ριας και έγκριση της ΕΔΕ.
Παρέχεται και η δυνατότητα προσωρινής αναστολής των σπουδών, που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) συνεχόμενα εξάμηνα. Τα εξάμηνα αναστολής της φοιτητικής ιδιότητας δεν προσμετρούνται στην προβλεπόμενη ανώτατη διάρκεια κανονικής φοίτησης.
Το Δ.Π.Μ.Σ. δεν προσφέρει τη δυνατότητα μερικής φοίτησης.
ΑΡΘΡΟ 6
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
Το Δ.Π.Μ.Σ. ξεκινά το χειμερινό εξάμηνο κάθε δεύτερου ακαδημαϊκού έτους. Κατά το ακαδ. έτος 2020-2021 η έναρξη δύναται κατ’ εξαίρεση να πραγματοποιηθεί κατά το εαρινό εξάμηνο.
Για την απόκτηση ΔΜΣ απαιτούνται συνολικά εκατόν είκοσι (120) πιστωτικές μονάδες (ECTS).
Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων εξαμήνων οι φοιτητές/ριες υποχρεούνται να παρακολουθήσουν επιτυχώς 5 μαθήματα ανά ειδίκευση, εκ των οποίων τα 3 είναι υποχρεωτικά και 1 επιλογής, και ένα διεπιστημονικό σεμινάριο, του οποίου η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική, για την κάθε ειδίκευση.
Κάθε μάθημα διδάσκεται σε αριθμό φοιτητών/ριών μεγαλύτερο των πέντε (5). Εάν ο αριθμός των φοιτητών/ριών που θα δηλώσει το μάθημα δεν υπερβεί τους πέντε (5) το μάθημα δεν θα διδάσκεται.
Σε περίπτωση που ο αριθμός των φοιτητών/ριών που θα δηλώσει μάθημα επιλογής, υπερβεί τους δώδεκα (12), θα πραγματοποιείται κλήρωση.
Τα μαθήματα του Δ.Π.Μ.Σ. αντιστοιχούν σε εξήντα (60) πιστωτικές μονάδες.
Το τρίτο και τέταρτο εξάμηνο, οι φοιτητές/ριες ασχολούνται αποκλειστικά με την πρακτική τους άσκηση και την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας, την οποία θα πρέπει να υποστηρίξουν με επιτυχία ενώπιον τριμελούς εξεταστικής επιτροπής. Κατά την περίοδο εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας, οι φοιτητές/ριες έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εξειδικευμένα σεμινάρια και ομάδες εργασίας (workshops). Η πρακτική άσκηση αντιστοιχεί σε 40 ECTS, και η διπλωματική εργασία σε 20 ECTS.
Οι φοιτητές/ριες πρέπει να παρακολουθούν ανελλιπώς και υποχρεωτικά όλα τα μαθήματα του Δ.Π.Μ.Σ. που επέλεξαν, σύμφωνα με τις οδηγίες που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Σπουδών, και να μετέχουν ενεργά στις συζητήσεις, στις παρουσιάσεις και στις άλλες ερευνητικές δραστηριότητες του Προγράμματος. Με απόφαση της ΕΔΕ μπορούν να πραγματοποιηθούν μαθήματα σε μορφή εντατικής θεματικής εβδομάδας.
Τα μαθήματα αρχίζουν την ώρα που αναγράφεται στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα. Η καθυστέρηση στην προσέλευση, πέραν των 15’ μετά την προγραμματισμένη ώρα έναρξης του μαθήματος, συνιστά απουσία, αλλά παρέχεται στον/ην φοιτητή/τρια το δικαίωμα της παρακολούθησης του μαθήματος. Η υπέρβαση των δύο (2) αδικαιολόγητων απουσιών σε κάθε μάθημα σημαίνει αποκλεισμό από τις εξετάσεις του αντίστοιχου μαθήματος και επανάληψή του, έπειτα από σχετική έγκριση της ΕΔΕ. Η παρουσία των φοιτητών/ριών ελέγχεται από τον/την διδάσκοντα/ουσα και η επίδοσή τους αξιολογείται διαρκώς από αυτόν/ήν.
Οι φοιτητές/τριες οφείλουν να ενημερώνονται από τις ανακοινώσεις οι οποίες αναρτώνται στον επίσημο πίνακα ανακοινώσεων και στην ιστοσελίδα του Δ.Π.Μ.Σ. Σε έκτακτες περιπτώσεις αλλαγής περιεχομένου αναρτημένης ανακοίνωσης, ειδοποιούνται οι ενδιαφερόμενοι/ες.
Με την ολοκλήρωση του Δ.Π.Μ.Σ., κάθε φοιτητής/τρια: (α) θα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τις εξετάσεις στα μαθήματα που διδάχθηκε, (β) θα έχει συγγράψει ικανό αριθμό θεωρητικών και ερευνητικών εργασιών, (γ) θα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία την πρακτική άσκηση, (δ) θα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τη διπλωματική εργασία.
Η διδασκαλία των μαθημάτων γίνεται διά ζώσης. Τα μαθήματα οργανώνονται σε εξάμηνα, πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση και διεξάγονται στην ελληνική γλώσσα.
Α. Το πρόγραμμα των μαθημάτων ανά ειδίκευση διαμορφώνεται ως εξής:
Ειδίκευση Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση |
| Ειδίκευση Συμβουλευτική Ψυχολογία |
| Ειδίκευση Συμβουλευτική Κοινωνική Εργασία |
|
| ECTS |
| ECTS |
| ECTS |
Α’ Εξάμηνο (σύνολο 4 μαθήματα & 1 Σεμινάριο) |
| Α’ Εξάμηνο (σύνολο 4 μαθήματα & 1 Σεμινάριο) |
| Α’ Εξάμηνο (σύνολο 4 μαθήματα & 1 Σεμινάριο) |
|
Υποχρεωτικά |
| Υποχρεωτικά |
| Υποχρεωτικά |
|
Θεωρίες Συμβουλευτικής | 6 | Θεωρίες Συμβουλευτικής | 6 | Θεωρίες Συμβουλευτικής | 6 |
Μεθοδολογία Έρευνας 1 | 6 | Μεθοδολογία Έρευνας 1 | 6 | Μεθοδολογία Έρευνας 1 | 6 |
Εργαστήριο Δεξιοτήτων Συμβουλευτικής στην Εκπαίδευση | 8 | Εργαστήριο Δεξιοτήτων Συμβουλευτικής Ψυχολογίας | 8
| Εργαστήριο Δεξιοτήτων Συμβουλευτικής στην Κοινωνική Εργασία | 8 |
Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική | 4 | Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική | 4 | Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική | 4 |
Επιλογής(1) |
| Επιλογής(1) |
| Επιλογής(1) |
|
Συμβουλευτική παιδιού και εφήβου | 6 | Συμβουλευτική στο χώρο της υγείας | 6 | Συμβουλευτική σε περιβάλλον μετάβασης | 6 |
Συμβουλευτική και Ετερότητες | 6 | Συμβουλευτική και Ετερότητες | 6 | Συμβουλευτική και Ετερότητες | 6 |
Σύνολο | 30 | Σύνολο | 30 | Σύνολο | 30 |
|
|
|
|
|
|
Β’ Εξάμηνο (σύνολο 4 μαθήματα & 1 Σεμινάριο) |
| Β’ Εξάμηνο (σύνολο 4 μαθήματα & 1 Σεμινάριο) |
| Β’ Εξάμηνο (σύνολο 4 μαθήματα & 1 Σεμινάριο) |
|
Υποχρεωτικά |
| Υποχρεωτικά |
| Υποχρεωτικά |
|
Συμβουλευτική Ομάδας | 6 | Συμβουλευτική Ομάδας | 6 | Συμβουλευτική Ομάδας | 6 |
Μεθοδολογία Έρευνας 2 | 6 | Μεθοδολογία Έρευνας 2 | 6 | Μεθοδολογία Έρευνας 2 | 6 |
Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση | 8 | Εργαστήριο Διαγνωστικής Εκτίμησης | 8 | Συμβουλευτική στην Παιδική Προστασία | 8 |
Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική | 4 | Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική | 4 | Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική | 4 |
Επιλογής(1) |
| Επιλογής(1) |
| Επιλογής(1) |
|
Οικογένεια και σχολείο | 6 | Συμβουλευτική στην Οικογένεια και το Ζευγάρι | 6 | Συμβουλευτική στην Οικογένεια και το Ζευγάρι | 6 |
Διαλεκτική Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση | 6 | Συμβουλευτική και Ψυχική Υγεία | 6 | Συμβουλευτική και Ψυχική Υγεία | 6 |
Σύνολο | 30 | Σύνολο | 30 | Σύνολο | 30 |
Στα επόμενα δύο εξάμηνα του Β’ ακαδημαϊκού έτους, οι φοιτητές/τριες καλούνται να εκπονήσουν την πρακτική άσκηση και τη διπλωματική τους εργασία. Μία κατεύθυνση που δίνεται από το μεταπτυχιακό είναι, να εκπονηθούν διπλωματικές εργασίες, άρρηκτα συνδεδεμένες με την πρακτική άσκηση των φοιτητών/τριών. Ταυτόχρονα, δίνεται και η δυνατότητα εκπόνησης ανεξάρτητης διπλωματικής εργασίας ερευνητικού περιεχομένου. Σε κάθε περίπτωση η διπλωματική θα παραδίδεται εγκαίρως (κατά την ολοκλήρωση του 2ου έτους). Κατά τη διάρκεια των δύο εξαμήνων της πρακτικής τους άσκησης, οι φοιτητές/τριες εποπτεύονται από επόπτες του Πανεπιστημίου («εξωτερικοί επόπτες», ομαδική εποπτεία) και από έναν, για κάθε φοιτητή/τρια επόπτη, που ορίζεται από το φορέα στον οποίο τοποθετείται ο/η φοιτητής/τρια. Ο συνολικός συντονισμός, η διαχείριση και παρακολούθηση της πρακτικής άσκησης και εποπτείας, γίνεται διοικητικά από το γραφείο Πρακτικής άσκησης που λειτουργεί στο πλαίσιο αυτό.
Αναλυτικότερα:
Γ΄ Εξάμηνο:
Κατά τη διάρκεια του Γ΄ εξαμήνου οι φοιτητές/τριες:
α) πραγματοποιούν την πρακτική άσκηση και την εσωτερική εποπτεία και λαμβάνουν 7 ECTS.
β) πραγματοποιούν την εξωτερική εποπτεία της πρακτικής άσκησης και λαμβάνουν 8 ECTS.
γ) καταθέτουν μέρος της έκθεσης διαδικασίας του ντοσιέ πρακτικής άσκησης και λαμβάνουν 3 ECTS.
δ) καταθέτουν μέρος της περιγραφής κλινικού περιστατικού του ντοσιέ πρακτικής άσκησης και λαμβάνουν 2 ECTS.
ε) εκπονούν το πρώτο μέρος της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας (ΜΔΕ) που περιλαμβάνει τη θεωρητική προσέγγιση του θέματος και τον σχεδιασμό της μεθοδολογίας και που ισοδυναμεί με 10 ECTS.
Σύνολο πιστωτικών μονάδων για το Γ΄ εξάμηνο 30 ECTS.
Γ΄ Εξάμηνο | ECTS |
Πρακτική Άσκηση – Εποπτεία 1 | 20 |
Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία (ΜΔΕ) (Α’ μέρος) | 10 |
Σύνολο | 30 |
Δ΄ Εξάμηνο
Κατά τη διάρκεια του Δ΄ εξαμήνου οι φοιτητές/τριες:
α) πραγματοποιούν την πρακτική άσκηση και την εσωτερική εποπτεία και λαμβάνουν 7 ECTS.
β) πραγματοποιούν την εξωτερική εποπτεία της πρακτικής άσκησης και λαμβάνουν 8 ECTS.
γ) καταθέτουν την έκθεση διαδικασίας του ντοσιέ πρακτικής άσκησης και λαμβάνουν 3 ECTS.
δ) καταθέτουν την περιγραφή κλινικού περιστατικού του ντοσιέ πρακτικής άσκησης και λαμβάνουν 2 ECTS.
ε) ολοκληρώνουν και καταθέτουν τη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία (ΜΔΕ), παρουσιάζοντας τη συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων, καθώς και τα συμπεράσματα και τις σχετικές προτάσεις. Η φάση αυτή της ολοκλήρωσης ισοδυναμεί με 10 ECTS.
Σύνολο πιστωτικών μονάδων για το Δ΄ εξάμηνο 30 ECTS.
Δ΄ Εξάμηνο | ECTS |
Πρακτική Άσκηση – Εποπτεία 2 | 20 |
Εκπόνηση Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας (ΜΔΕ) (Β’ μέρος) | 10 |
Σύνολο | 30 |
Β. Περιεχόμενο/Περιγραφή μαθημάτων, πρακτικής άσκησης και διπλωματικής εργασίας
Θεωρίες Συμβουλευτικής
Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών με τις βασικότερες θεωρητικές προσεγγίσεις της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας. Θα μελετηθούν οι θεμελιώδεις έννοιες και τεχνικές που συνδέονται με τις βασικές θεραπευτικές προσεγγίσεις της (Ψυχοδυναμική, Ανθρωπιστική, Γνωσιακή-συμπεριφοριστική και Συστημική), εστιάζοντας στη σχέση μεταξύ θεωρίας και πράξης. Θα δοθεί έμφαση στις προσαρμογές και τις εφαρμογές των διαφόρων προσεγγίσεων στα πολυπολιτισμικά ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες.
Ένας επιπλέον στόχος του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους/ις μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες, μέσα από κριτική σκέψη, να θέσουν τις βάσεις για την απόκτηση ενός προσωπικού μοντέλου συμβουλευτικής.
Θεματικές ενότητες:
α) τις βασικές τους έννοιες
β) τη θεωρία της προσωπικότητας
γ) τη θεωρία, διαδικασία και τεχνικές της ψυχοθεραπείας
δ) τις εφαρμογές τους
Θα προβάλλονται και θα αναλύονται πρότυπα συνεντεύξεων της κάθε προσέγγισης, καθώς και μελέτες περιπτώσεων που έχουν αναλυθεί από αυτές.
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες αναμένεται να μπορούν να διακρίνουν τις ομοιότητες και διαφορές των διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων ως προς τους στόχους, τη διαδικασία και τις τεχνικές και να γνωρίζουν τους τρόπους εφαρμογής τους σε διάφορες περιπτώσεις. Μέσα από την εξερεύνηση και εξέταση κάθε προσέγγισης, αναμένεται οι ΜΦ να έχουν αποκτήσει την γνώση και τις βασικές ικανότητες που χρειάζονται προκειμένου να εφαρμόσουν τις στρατηγικές και τεχνικές των θεωριών αυτών.
Αναμένεται επίσης να έχουν αρχίσει να οικοδομούν μια ατομική συμβουλευτική προσέγγιση την οποία θα ολοκληρώνουν καθώς θα εξελίσσονται μέσω του μεταπτυχιακού προγράμματος.
Μεθοδολογία Έρευνας 1
Το μάθημα αυτό ανήκει στα υποχρεωτικά μαθήματα του πρώτου έτους σπουδών του Δ.Π.Μ.Σ. και στοχεύει:
1. στην εισαγωγή των φοιτητών/τριών στις μεθόδους έρευνας που χρησιμοποιούνται στις κοινωνικές επιστήμες σήμερα,
2. στην παρουσίαση των σημαντικότερων στατιστικών τεχνικών και κριτηρίων για την περιγραφή και την ανάλυση ποσοτικών ερευνητικών δεδομένων,
3. στην εξοικείωση των φοιτητών/τριών με το λογισμικό SPSS for Windows, και
4. στην εκμάθηση του τρόπου συγγραφής μιας ερευνητικής εργασίας ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρίας (ΑΡΑ).
H Μεθοδολογία Έρευνας και η Στατιστική είναι γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται αποτελεσματικότερα μέσα από σχετικές (ερευνητικές) δραστηριότητες. Ακολουθώντας αυτή την άποψη, το μάθημα έχει οργανωθεί έτσι ώστε να προσφέρει στους/ις φοιτητές/τριες πολλές ευκαιρίες για να εφαρμόσουν στην πράξη τις έννοιες και τις τεχνικές που θα διδαχτούν. Μέσα από διαλέξεις, εργαστηριακές ασκήσεις, καθώς και μία μικρής κλίμακας ερευνητική εργασία, θα προσπαθήσουμε να επιτύχουμε όλους τους προαναφερθέντες στόχους. Παράλληλα, μέσα από έναν δικτυακό τόπο θα υποστηρίζεται η μαθησιακή διαδικασία με την παρουσίαση του μαθησιακού υλικού και διαφόρων πληροφοριών, καθώς και την επικοινωνία μεταξύ των φοιτητών/ριών και του/ης διδάσκοντα/ουσας.
Θεματικές ενότητες:
Εργαστήριο Δεξιοτήτων Συμβουλευτικής στην Εκπαίδευση
Το εργαστήριο έχει στόχο την εξοικείωση των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών με τη συμβουλευτική διαδικασία. Εξετάζεται και συζητείται πώς οι θεωρητικές βάσεις της Συμβουλευτικής διαμορφώνουν ανάλογα τη συμβουλευτική πράξη, διευκρινίζονται οι αρχές ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν το ρόλο του Συμβούλου, τονίζεται η ιδιαιτερότητα της «συμβουλευτικής σχέσης» και πώς αυτή αναπτύσσεται, και παρουσιάζονται οι δεξιότητες που διαμορφώνουν αυτή τη σχέση (ενεργητική ακρόαση, ανατροφοδότηση κλπ.) και η σημασία της «ενσυναισθητικής» παρατήρησης («προς τα μέσα και τα έξω»). Δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στον ιδιαίτερο χαρακτήρα, τις εφαρμογές και τους περιορισμούς που έχει η συμβουλευτική διαδικασία στο πλαίσιο της εκπαίδευσης.
Το Εργαστήριο έχει βιωματικό χαρακτήρα. Αναπτύσσεται με την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών/τριών σε ασκήσεις, υπόδυση ρόλων (role playing) και στον κριτικό σχολιασμό μελετών περίπτωσης. Προτρέπει, δε, τους/ις φοιτητές/τριες να δοκιμάσουν, να βιώσουν και να προβληματιστούν πάνω σε ό,τι μαθαίνουν στα θεωρητικά μαθήματα του ΠΜΣ.
Θεματικές ενότητες:
Στις επιμέρους ενότητες του μαθήματος θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν:
1. Βασικές αρχές ηθικής και δεοντολογίας της συμβουλευτικής σχέσης σε εκπαιδευτικό πλαίσιο-αναγνώριση ιδιαιτεροτήτων και περιορισμών
2. Η αναγνώριση και υποδοχή αιτήματος μέσα στο εκπαιδευτικό πλαίσιο
3. Η ικανότητα ενσυναισθητικής παρατήρησης («παρατήρηση προς τα μέσα και τα έξω»)
4. Η συμβουλευτική σχέση, μεταβίβαση και αντιμεταβίβαση
5. Δεξιότητες και τεχνικές ατομικής και ομαδικής συμβουλευτικής σε κοινότητες εκπαίδευσης
6. Διεπαγγελματική συμβουλευτική, παραπομπή και συνεργασία με άλλους φορείς και ειδικούς
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Μετά το πέρας του εξαμήνου αναμένεται οι φοιτητές/τριες:
1) Να αναγνωρίζουν τις βασικές αρχές ηθικής και δεοντολογίας του Συμβούλου, τα χαρακτηριστικά, τους περιορισμούς και τις ιδιαιτερότητες της συμβουλευτικής σε σχολικό πλαίσιο
2) Να κατανοούν τις βασικές πτυχές των συναισθηματικών μηχανισμών που αναδύονται στα πλαίσια της συμβουλευτικής σχέσης
3) Να έχουν αυξημένη ικανότητα ενσυναισθητικής παρατήρησης
4) Να έχουν εξοικειωθεί με τις βασικές δεξιότητες τις Συμβουλευτικής
5) Να διακρίνουν το ρόλο τους ως εκπαιδευτικοί, να αναγνωρίζουν την ανάγκη συνεργασίας με άλλους ειδικούς (όταν αυτό απαιτείται), και να έχουν την ικανότητα αποτελεσματικής συνεργασίας με αυτούς
6) Να δίνουν έμφαση στην προσωπική ανάπτυξη και την αυτογνωσία τους
Εργαστήριο Δεξιοτήτων Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με τις αρχές δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμα του Συμβουλευτικού Ψυχολόγου, με τις δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους συμβουλευόμενους, καθώς και με βασικές και προχωρημένες συμβουλευτικές δεξιότητες. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της Συμβουλευτικής Διαδικασίας, όπως η σημασία της συμβουλευτικής σχέσης, η ενσυναίσθηση, τα προσωπικά γνωρίσματα, ο ρόλος και οι λειτουργίες του Συμβουλευτικού Ψυχολόγου και τα στάδια της συμβουλευτικής διαδικασίας. Επιπλέον στόχος του μαθήματος είναι η κατάδειξη της σημαντικότητας εννοιών όπως αυτές της αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης, αλλά και της απόκτησης ενός Προσωπικού Μοντέλου Συμβουλευτικής παρέμβασης.
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Με το πέρας του εργαστηρίου, αναμένεται ότι οι φοιτητές/τριες θα έχουν κατακτήσει ένα επαρκές επίπεδο:
1) των βασικών αρχών Ηθικής και Δεοντολογίας του Συμβουλευτικού Ψυχολόγου
2) της σημασίας της Αυτο-βελτίωσης/Αυτογνωσίας
3) των αρχών αποτελεσματικής ανατροφοδότησης
4) των δεξιοτήτων Ενεργητικής Ακρόασης
5) των σταδίων της Συμβουλευτικής Διαδικασίας
6) της πορείας προς τη σύνθεση και την ανάπτυξη ενός Προσωπικού
Μοντέλου Συμβουλευτικής.
Κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα πραγματοποιούνται ασκήσεις, προβολές video και παιχνίδια ρόλων (role plays) ώστε οι εκπαιδευόμενοι να έχουν τη δυνατότητα πρακτικής εφαρμογής του διδασκόμενου υλικού. Το εργαστήριο έχει συμμετοχικό χαρακτήρα και στηρίζεται ιδιαίτερα στον κριτικό σχολιασμό των συζητούμενων θεμάτων.
Εργαστήριο Δεξιοτήτων Συμβουλευτικής στην Κοινωνική Εργασία
To Εργαστήριο στοχεύει στην εξοικείωση των ΜΦ με τις διαδικασίες εμπλοκής στη συμβουλευτική διαδικασία, πώς αξιοποιούνται οι αρχές και το ευρύ φάσμα των θεωριών Συμβουλευτικής στην πρακτική και με ποιές δεξιότητες θεμελιώνεται, αναπτύσσεται και ευοδώνεται η «συμβουλευτική σχέση», συμβούλου-συμβουλευόμενου και η συνακόλουθη διεργασία της αλλαγής.
Πιο συγκεκριμένα οι φοιτητές/τριες καλούνται να εξοικειωθούν περισσότερο με τις δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους συμβουλευόμενους, καθώς και με βασικές και προχωρημένες συμβουλευτικές δεξιότητες, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την καλύτερη κατανόηση στην πράξη των θεωριών της βραχείας συμβουλευτικής παρέμβασης (ανθρωπιστικών, γνωσιο-συμπεριφοριστικών, υπαρξιστικών, φεμινιστικών και πολυπολιτισμικών προσεγγίσεων και της προσέγγισης των δυνατών σημείων). Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της Συμβουλευτικής Διαδικασίας, όπως η σημασία της συμβουλευτικής σχέσης, η ενσυναίσθηση, τα προσωπικά γνωρίσματα, ο ρόλος και οι λειτουργίες του/ης κοινωνικού λειτουργού που ασκεί Συμβουλευτική και τα στάδια της συμβουλευτικής διαδικασίας. Η σημασία της ενίσχυσης της αυτογνωσίας και της προσωπικής ανάπτυξης, η σημασία της εποπτείας καθώς και η εμβάθυνση σε ζητήματα ηθικής και επαγγελματικής δεοντολογίας υπογραμμίζονται στο πλαίσιο του εργαστηρίου. Ως εκ τούτου στο πλαίσιο του εργαστηρίου οι ΜΦ ενθαρρύνονται να δοκιμάσουν, να βιώσουν, και να προβληματιστούν πάνω σε αυτά που διδάσκονται ότι συμβαίνουν στη Συμβουλευτική.
Έμφαση δίδεται στην επίτευξη των Συν- της Συμβουλευτικής: συν-εξέταση, συμ-πόρευση, συνεργατικότητα, συμφωνία, συμμαχία, συναίνεση, συναναζήτηση στην πορεία του συμβουλευόμενου με τον/ην επαγγελματία κοινωνικό/ή λειτουργό. Μια πορεία συνδιερεύνησης, συνανακάλυψης και αποσαφήνισης δημιουργικών, αποδοτικών τρόπων απόκρισης σε βασικούς κοινωνικούς ρόλους αλλά και τρόπων επίλυσης ψυχοκοινωνικών προβλημάτων, που παρουσιάζονται στη διάρκεια του κύκλου ζωής και το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο διαβίωσης του συμβουλευόμενου.
Το Εργαστήριο έχει βιωματικό χαρακτήρα. Αναπτύσσεται με την ενεργό συμμετοχή των ΜΦ σε υποδύσεις ρόλων, ανάλυση περιπτώσεων, αναστοχασμό σε οπτικοακουστικό υλικό και δημιουργία δυο παραδειγμάτων συμβουλευτικής από τους ίδιους/ τις ίδιες, όπου στο ένα θα υποδύονται ρόλο συμβουλευόμενου και στο άλλο συμβούλου κοινωνικού λειτουργού.
Θεματικές ενότητες:
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική
Το ‘Διεπιστημονικό Σεμινάριο στη Συμβουλευτική’ έχει ως βασικό στόχο να φέρει σε επαφή τους/ις μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες με διακεκριμένους/ες επιστήμονες, καλεσμένους από τον ευρύτερο χώρο της διεπιστημονικής κοινότητας, με εμπειρία στο χώρο της συμβουλευτικής ψυχολογίας και της συμβουλευτικής, από διαφορετικές προσεγγίσεις και πεδία εφαρμογής. Οι εκάστοτε προσκεκλημένοι θα καλούνται να παρουσιάσουν εμπειρίες και προβληματισμούς που συνδέονται με την άσκηση της Συμβουλευτικής σε διάφορα οικογενειακά, εθνικά και πολιτισμικά πλαίσια. Στη θεματική τους θα εντάσσονται η διεθνής και η ελληνική επιστημονική επικαιρότητα σχετικά με τη Συμβουλευτική Ψυχολογία και τη Συμβουλευτική. Οι παρουσιάσεις τους θα δομούνται με βάση τη φιλοσοφία, την ανάπτυξη του θεωρητικού μοντέλου και τις βασικές θεωρητικές θέσεις τους, τη συμβουλευτική διαδικασία, και τις τεχνικές που εντάσσουν στις παρεμβάσεις τους, καθώς και τα πεδία στα οποία εφαρμόζεται.
Σκοπός των ΔΣ είναι να συμβάλουν στην ανάπτυξη επιστημονικού διαλόγου μεταξύ των φοιτητών/τριών του Δ.Π.Μ.Σ. και διακεκριμένων επιστημόνων του χώρου της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας και της Συμβουλευτικής. Ζητήματα εφαρμογών, δεοντολογίας, θεραπευτικής σχέσης ή κοινωνικής φροντίδας μπορούν να αποτελέσουν θέματα συζήτησης που θα βοηθήσουν τους ΜΦ να τα αξιοποιήσουν στην πρακτική τους άσκηση.
Το μάθημα διεξάγεται υπό μορφή διαλέξεων, συμμετοχικού διαλόγου και βιωματικών ασκήσεων. Η παρακολούθηση των σεμιναρίων καθώς και η ενεργή συμμετοχή των ΜΦ είναι υποχρεωτική.
Οικογένεια και σχολείο
Το μάθημα έχει ως στόχο να φέρει τους/τις μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες σε επαφή με τη θεωρητική γνώση και τη βιωματική λειτουργία των δυναμικών που αναπτύσσονται μέσα σε μία σχολική τάξη, αλλά και σε σχέση με την οικογένεια των παιδιών που με πολλαπλούς τρόπους επίσης εμπλέκεται στη σχολική τάξη. Εστιάζει στους σύνθετους συναισθηματικούς μηχανισμούς που παρατηρούνται σε ένα σχολείο από όλους συνολικά και τον καθένα ξεχωριστά τους εμπλεκόμενους (μαθητές/τριες, διδακτικό και βοηθητικό προσωπικό του σχολείου και γονείς) και επηρεάζουν τη μάθηση, τις σχέσεις που αναπτύσσονται και το συνολικό «κλίμα» του σχολείου. Παράλληλα, έχει στόχο να καλλιεργήσει την ικανότητα ενσυναισθητικής παρατήρησης των φοιτητών/τριών (παρατήρηση «προς τα μέσα και τα έξω»), την ικανότητα αναγνώρισης των πολλαπλών προβολών που δέχονται οι ίδιοι/ες από τους μαθητές/τριες και τους γονείς τους και την ικανότητα αναγνώρισης και διαχείρισης των μεταβιβαστικών και αντιμεταβιβαστικών συναισθημάτων.
Το μάθημα έχει συμμετοχικό χαρακτήρα και στηρίζεται στην παρουσίαση μελετών περίπτωσης και τον κριτικό σχολιασμό τους.
Θεματικές ενότητες:
Στις επιμέρους ενότητες του μαθήματος θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν:
1. Η ικανότητα ενσυναισθητικής παρατήρησης («παρατήρηση προς τα μέσα και τα έξω»)
2. Το πλαίσιο της τάξης, η δυναμική της ομάδας της τάξης και οι ρόλοι που διαμορφώνονται σε αυτή
3. Η δυναμική της σχέσης με τους γονείς
4. Οι σχέσεις παιδαγωγού-μαθητή/τριας σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο (μελετώντας την ενδοψυχική διάσταση)
5. Η σχέση παιδαγωγού-γονέων σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο (μελετώντας την ενδοψυχική διάσταση)
6. Συγκρούσεις στις σχέσεις μαθητών/τριών-γονέων-παιδαγωγών
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Μετά το πέρας του εξαμήνου αναμένεται οι φοιτητές/τριες:
Συμβουλευτική στην οικογένεια και το ζευγάρι
Η συμβουλευτική οικογένειας και ζεύγους υιοθετεί διαφορετικά θεωρητικά μοντέλα και αντίστοιχες μεθοδολογίες κλινικής παρέμβασης. Ωστόσο, οι διαφορετικές σχολές έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς τη συστημική θεώρηση. Πρόκειται για μια μετα-θεωρία στο πλαίσιο της οποίας αναπτύχθηκαν επί μέρους παραδείγματα. Στο πλαίσιο του μαθήματος θα αναπτυχθούν οι βασικές θεωρητικές θέσεις του συστημικού θεωρητικού υποδείγματος και τα κύρια επιμέρους θεωρητικά μοντέλα της οικογενειακής θεραπείας καθώς και οι τεχνικές παρέμβασης του κάθε μοντέλου. Συγκεκριμένα το μάθημα πραγματεύεται τα εξής: το Συστημικό (σχολή του Palo Alto), το Δομικό (Minutchin), το Γνωστικοσυμπεριφοριστικό, το Ψυχαναλυτικό, το Αφηγηματικό, το στρατηγικό, το αναπτυξιακό, το μοντέλο του M.Bowen.
Θεματικές ενότητες:
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα
Οι φοιτητές/τριες αναμένεται μετά το πέρας του εξαμήνου να έχουν:
Συμβουλευτική και Ετερότητες
Το μάθημα έχει στόχο να εμβαθύνει στην πολυπολιτισμική προσέγγιση της συμβουλευτικής και στην Κριτική της διάσταση. H αύξηση των μεταναστευτικών ρευμάτων που έχει οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη αναγνώριση των πολιτισμικών διαφορών επιτείνει την ανάγκη για παροχή υπηρεσιών σε ανθρώπους με διαφορετικές πρακτικές στην καθημερινή ζωή, την οικογένεια, το σχολείο, την εργασία, την επικοινωνία, έχουν διαφορετικές πεποιθήσεις για την υγεία και την ασθένεια και την προσωπική φροντίδα, καθώς και παρεμβάσεις σε καταστάσεις κρίσης, όπως για παράδειγμα παρεμβάσεις για τη διαχείριση και υποστήριξη των μετακινούμενων ‘παράτυπα’ μεταναστών και αιτούντων άσυλο στη χώρα μας. Παράλληλα το μάθημα επικεντρώνεται σε παρεμβάσεις συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες και κοινωνικές ομάδες που αφορούν ζητήματα ετεροτήτων, δηλαδή σεξουαλικών ετεροτύπων, ζητήματα φύλου και σεξουαλικών επιλογών, διαταραχών διατροφής (ανορέξια και βουλημία), αναπηρία και ακρωτηριασμών που συνδέονται με χρόνιες ασθένειες (βλ. Καρκίνο, σακχαρώδη διαβήτη, παρκινσον, κ.α).
Το μάθημα εμβαθύνει στη σημασία του κριτικού αναστοχασμού και στη συμβολή του στην πολιτισμική ευαισθητοποίηση και πολιτισμική επάρκεια των συμβούλων.
Ως εκ τούτου οι άξονες του μαθήματος συνίστανται:
(Α) στη διευκρίνιση των σχετικών ορισμών που συναντώνται στη βιβλιογραφία γύρω από την πολυπολιτισμικότητα και εντοπίζονται οι διακρίσεις ή συγκλίσεις τους (π.χ πολυπολιτισμικότητα, κριτικός αναστοχασμός, πολιτισμική επάρκεια και πολιτισμική ευαισθητοποίηση), γίνεται αναφορά στα αίτια που οδηγούν τα άτομα στις μετακινήσεις και αναλύονται τα προβλήματα που δημιουργούνται από αυτήν (π.χ ο ψυχολογικός κλονισμός, ζητήματα κοινωνικού αποκλεισμού κ.λπ.). Στον ίδιο άξονα αναλύονται τρόποι αντιμετώπισης των ζητημάτων που προκύπτουν από τη μετανάστευση / προσφυγιά / μειονοτικές ομάδες (παροχή κρατικής υποστήριξης, δικτύωση με την εσωομάδα, ενδυνάμωση για την έκφραση του αιτήματος βοήθειας, Επικοινωνία - Διερμηνεία στη Συμβουλευτική) και γίνεται ξεχωριστή αναφορά στην εκπαίδευση / κατάρτιση του Συμβούλου (πολυπολιτισμική επάρκεια, θεραπευτική συμμαχία κ.λπ.) και σε θέματα Ηθικής και Δεοντολογίας.
(Β) στην ανάλυση των κοινωνικών ψυχολογικών προβλημάτων που αφορούν (α) στην οικογένεια (αλλαγή ρόλων στους γονείς και τα παιδιά, μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες μόνες, γυναίκες κακοποιημένες/ υπό εκμετάλλευση κ.λπ.) και οι τρόποι αντιμετώπισής τους (β) στα προβλήματα προσαρμογής στο σχολείο (επίδοση, ανθεκτικότητα, περιορισμός σχολικής διαρροής, προσαρμογή, βία) και τρόπους αντιμετώπισής τους και (γ) στη σύνδεση των μεταναστών με την κοινότητα.
(Γ) στην ανάπτυξη τεχνικών συμβουλευτικής προσέγγισης (καθώς και η χρήση της τέχνης ως μέσο προσέγγισης και συμβουλευτικής κ.ά).
Οι φοιτητές/τριες παρακολουθούν video πολυπολιτισμικής συμβουλευτικής, και παρατηρούν και αναλύουν τις εφαρμογές συμβουλευτικής παρέμβασης.
Συμβουλευτική ομάδας
Το μάθημα έχει στόχο να φέρει τους φοιτητές/τριες σε επαφή με τη θεωρητική γνώση και βιωματική εμπειρία για τη λειτουργία, τους στόχους και την έκβαση της συμβουλευτικής σε επίπεδο ομάδας και οργανισμού. Αρχικά θα αναλυθούν θέματα που αφορούν τον σχηματισμό και τη λειτουργία των ομάδων καθώς και τη δυναμική και διεργασία που αναπτύσσονται σε αυτές. Θα συζητηθούν οι ρόλοι στις ομάδες, η σημασία της ηγεσίας και ιδιαίτερα της ανεπαρκούς ηγεσίας, η ανάπτυξη της ψυχοπαθολογίας στις ομάδες και φαινόμενα όπως η κρίση και η αλλαγή. Θα συζητηθούν τα όρια των ομάδων, η συναισθηματική ζωή στις ομάδες και η κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων. Τέλος, θα αναλυθεί η σημασία της αξιοποίησης των ομάδων σε διαφορετικά πλαίσια και η έρευνα δράσης για τη συμβουλευτική παρέμβαση σε επίπεδο οργανισμών και ευρύτερων συστημάτων.
Θεματικές ενότητες:
Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα:
Αναμένεται ότι με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:
Οι φοιτητές/τριες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διεργασίες ομάδας διαφορετικών τύπων σε video και να κάνουν παρατηρήσεις και σχόλια. Ένα τριήμερο (Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή) εντατικό εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του μαθήματος για τη βιωματική μάθηση δράσης και τη βαθύτερη κατανόηση των διεργασιών στις ομάδες.
Μεθοδολογία έρευνας 2
Βασικός σκοπός του μαθήματος Μεθοδολογία Έρευνας 2 είναι η γνωριμία των φοιτητών/τριών με την ποιοτική έρευνα και η εμβάθυνσή τους σε αυτή. Αρχικά θα συζητηθεί το επιστημολογικό υπόβαθρο της ποιοτικής μεθοδολογίας, δίνοντας έμφαση στην ιστορική και θεωρητική οριοθέτηση του πεδίου (Ερμηνευτικό Παράδειγμα στις Κοινωνικές Επιστήμες). Θα εξεταστούν ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα βήματα σχεδιασμού μιας ποιοτικής μελέτης και τη διατύπωση ερευνητικών ερωτημάτων, αντλώντας παραδείγματα από το χώρο της Συμβουλευτικής. Έμφαση θα δοθεί στις μεθόδους παραγωγής ποιοτικών δεδομένων, όπως είναι η συνέντευξη, οι ομάδες εστίασης και η παρατήρηση. Στο πλαίσιο του μαθήματος θα αναδειχθούν ζητήματα που σχετίζονται με την απόκτηση πρόσβασης στο πεδίο, τη διεπίδραση με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και τη σημασία του αναστοχασμού. Θα παρουσιαστούν μέθοδοι ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων, με εστίαση στη Θεματική Ανάλυση, τη Bιογραφική-Aφηγηματική Προσέγγιση την Εμπειρικά Θεμελιωμένη Θεωρία και την Ανάλυση Συνομιλίας. Θα εξεταστούν, ακόμη, ζητήματα που αφορούν την ηθική και τη δεοντολογία της έρευνας, καθώς και τα κριτήρια ελέγχου ποιότητας της ερευνητικής διαδικασίας.
Θεματικές ενότητες:
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Οι φοιτητές/τριες αναμένεται μετά το πέρας του εξαμήνου να έχουν:
Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση
Το συγκεκριμένο μάθημα εστιάζει στις παρεμβάσεις της συμβουλευτικής στην εκπαίδευση με στόχο την ομαλή ένταξη των παιδιών και των νέων στο σχολικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον και στο σχεδιασμό προγραμμάτων αγωγής υγείας και πρόληψης. Δίνει έμφαση στην τεκμηριωμένη πρακτική για την ανάδειξη και ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων, οι οποίοι επιδρούν θετικά στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη των μαθητών/ριών και στην προαγωγή της ψυχικής τους υγείας.
Σκοπός του μαθήματος είναι η εκμάθηση και η κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ειδικότερα, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες θα έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν και να κατανοήσουν σε βάθος τις έννοιες, τις θεωρίες και τις διαδικασίες, των ομάδων οι οποίες στηρίζουν το σχεδιασμό και την εφαρμογή παρεμβάσεων πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας στη σχολική κοινότητα.
Έμφαση δίδεται στη συμβουλευτική ομάδας ως βασική μέθοδος παρέμβασης. Οι φοιτητές/τριες, καλούνται να ενταχθούν σε μικρές ομάδες, να δουλέψουν βιωματικά και να εντρυφήσουν στα πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα και περιορισμούς της δουλειάς με ομάδες στη σχολική κοινότητα και στη σημασία ανάπτυξης και ενίσχυσης προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Δίνεται η ευκαιρία να σχεδιάζουν ομάδες σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών, των γονέων και των εκπαιδευτικών, λαμβάνοντας υπόψιν ιδιαίτερα ανθρώπινα, κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά, όπως αυτά επιδρούν στα μέρη της σχολικής κοινότητας. Έμφαση δίδεται στην αλληλεπίδραση ατόμου και περιβάλλοντος και στη σημασία της Συστημικής Προσέγγισης στην κατανόηση των ζητημάτων που προκύπτουν στη σχολική κοινότητα.
Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση της δυνατότητας εντοπισμού τυχόν παρεκκλίσεων και ψυχοκοινωνικών δυσκολιών των μαθητών με στόχο τη διαχείριση και την έγκαιρη παρέμβαση με την εφαρμογή της διεπιστημονικής συνεργασίας.
Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα:
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος αναμένεται οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες:
Εργαστήριο Διαγνωστικής Εκτίμησης
Το συγκεκριμένο εργαστήριο αποτελεί ουσιαστικά τη συνέχεια του Εργαστηρίου που διδάσκεται κατά το χειμερινό εξάμηνο. Στοχεύει στο να «χτίσει» πάνω στις βασικές δεξιότητες του πρώτου εργαστηρίου, δίνοντας την ευκαιρία στους/ις φοιτητές/τριες να εξελίξουν τις γνώσεις τους αλλά και να εφαρμόσουν σε ένα ασφαλές εκπαιδευτικό περιβάλλον προχωρημένες συμβουλευτικές δεξιότητες αλλά και δεξιότητες διαγνωστικής εκτίμησης. Το εργαστήριο θα περιλαμβάνει δύο βασικές ενότητες. Στo πλαίσιo της πρώτης ενότητας, οι φοιτητές/τριες θα έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με δεξιότητες που στοχεύουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς και επιτρεπτικού κλίματος κατά τη συμβουλευτική πράξη, όπου θα μπορεί να επιτελείται αποτελεσματικά η αυτο-ανίχνευση και επεξεργασία των ζητημάτων των συμβουλευόμενων.
Στο πλαίσιο της δεύτερης ενότητας, οι φοιτητές/τριες θα έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τα διαφορετικά διαγνωστικά συστήματα-κριτήρια (π.χ. DSM-V, ICD-10) που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι σε μία διαγνωστική διαδικασία, τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διάγνωση σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και συστήματα, τον τρόπο με τον οποίο συντάσσεται μια ψυχολογική έκθεση, καθώς και θέματα αναφορικά με τη διάγνωση και την αξιολόγηση ως μέρος της συμβουλευτικής διαδικασίας.
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Με το πέρας του εργαστηρίου, αναμένεται ότι οι φοιτητές/τριες θα έχουν κατακτήσει ένα επαρκές επίπεδο:
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας, του αναστοχασμού των παρεμβάσεων των φοιτητών/τριών αλλά και του αναπτυσσόμενου ρόλου τους ως Συμβουλευτικοί Ψυχολόγοι.
Συμβουλευτική στην παιδική προστασία
Οι πολιτικές για το παιδί και την οικογένεια είναι διεθνώς ένα από τα μείζονα αλλά και πολυσχιδή πεδία εφαρμογής και έρευνας της κοινωνικής εργασίας, όπου μεγάλο μέρος της αρθρώνεται στη βάση αρχών, θεωριών, μεθόδων και τεχνικών της Συμβουλευτικής Κοινωνικής Εργασίας για την εξασφάλιση του ευζην και της μέγιστης δυνατής ανάπτυξης των ικανοτήτων των παιδιών, την πρώιμη παρέμβαση σε ανηλίκους σε ανάγκη, σε παρεμβάσεις σε καταστάσεις κρίσης και στην προστασία εκείνων που διατρέχουν κίνδυνο.
Σκοπός του μαθήματος είναι να αναδείξει πως οι αρχές, θεωρίες, μέθοδοι και τεχνικές της Συμβουλευτικής Κοινωνικής Εργασίας εξειδικεύονται στον τομέα της παιδικής προστασίας, όπου η συμβουλευτική τέμνεται με την «ενήμερη του τραύματος πρακτική», τις παρεμβάσεις σε καταστάσεις κρίσης και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας, αλλά και με τη λήψη της απόφασης για το συμφέρον και τη συνοδεία του σε μεταβατικούς τόπους (τοποθετήσεις σε αναδοχή, υιοθεσία, ξενώνα ή και στο αποφευκτέο ίδρυμα).
Εκεί, όπου η ενήμερη συναίνεση, η συμβουλευτική σχέση, η εμπιστευτικότητα του υλικού και άλλες αρχές δεοντολογίας της Συμβουλευτικής φιλτράρονται από την ευάλωτη θέση του θύματος, τη δυσκολία του να εμπιστευθεί έναν άγνωστο ενήλικα και να συμμορφωθεί με την απόφαση εκείνου για το δικό του «βέλτιστο συμφέρον» στο παρόν και το μέλλον.
Επίσης, διδάσκεται προσαρμογή των δεξιοτήτων και των τεχνικών της Συμβουλευτικής κατά τη διαγνωστική εκτίμηση και την αξιολόγηση της γονεϊκής ετοιμότητας-ικανότητας, αλλά και τη συμβουλευτική με θύτες βίας και κακοποίησης.
Θεματικές ενότητες:
1. Οι αντιξοότητες στη ζωή της φυσικής οικογένειας: επιπτώσεις στο γονεϊκό ρόλο, πλήγματα στο δεσμό και την ανάπτυξη της ταυτότητας, κίνδυνοι για την ανάπτυξη και την ασφάλεια του παιδιού
2. Θεωρίες και μέσα εκτίμησης του τραύματος/των τραυμάτων, παραγόντων κινδύνου κακοποίησης, κατάχρησης εξουσίας και βίας, και προστασίας - στήριξης της φυσικής οικογένειας
3. Μορφές και ανάλυση των επιπτώσεων των βιωμάτων παραμέλησης, κακοποίησης και αιμομιξίας στην ανάπτυξη και την ενήλικη ζωή
4. Πλαίσια και συνεντεύξεις αποκάλυψης της κακοποίησης με παιδιά και μέλη της φυσικής οικογένειάς τους. Εργαλεία και φόρμες εκτίμησης οικογένειας, παιδιών και εφήβων
5. Διεπαγγελματική συμβουλευτική για την αποφυγή δευτερογενούς κακοποίησης, «καθ’ οδόν» προς την προστασία και της ιδρυματικής κακοποίησης. Η σύνταξη της έκθεσης κοινωνικής έρευνας
6. Συμβουλευτική στην Ανάδοχη Φροντίδα και την Τεκνοθεσία, με εστίαση στην ανάδυση των κινήτρων, την προετοιμασία και κατάρτιση των υποψήφιων αναδόχων και θετών και τυχόν φυσικών τέκνων τους, και στην επαγγελματική και την επείγουσα ανάδοχη φροντίδα
7. Συμπερίληψη της φωνής των παιδιών στην επιλογή για «το καλό/ το συμφέρον τους»
8. Ατομική και Ομαδική Συμβουλευτική με θύτες κακοποίησης και αιμομιξίας
9. Ζητήματα ετερότητας, ριζών, ταυτότητας στην αναδοχή και την υιοθεσία. Τεκμήρια ζωής, κουτιά αναμνήσεων, βιβλία ζωής. Η ανάδοχη φροντίδα ασυνόδευτων ανηλίκων και εφήβων με παραβατική συμπεριφορά.
Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα:
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος αναμένεται οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες:
1. να εξετάζουν κριτικά μορφές κινδύνου, και βίας κατά των ανηλίκων σε επίπεδο ατόμου, διαπροσωπικής σχέσης, κοινότητας και κοινωνίας
2. να κατανοούν τις επιπτώσεις της παιδικής κακοποίησης και παραμέλησης στη συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και στην ενήλικη ζωή
3. να κατανοούν την πολιτισμική ποικιλομορφία των αντιλήψεων για την ανηλικιότητα, τις αντιξοότητες στη διάρκεια της και να την εγκλείουν στις παρεμβάσεις σε περιπτώσεις κακοποίησης και παραμέλησης ανηλίκων
4. να είναι γνώστες της θεωρίας Συμβουλευτικής Κοινωνικής Εργασίας και μέσων κατάλληλων για τη διεξαγωγή των ευαίσθητων διαδικασιών «ακρόασης» παιδιών με εμπειρία κακοποίησης, παραμέλησης, και για την αξιολόγηση της γονεϊκής επάρκειας
5. να εμπλέκονται σε αμοιβαία θεραπευτική σχέση με παιδιά και νέους και να αξιοποιούν κλινικές τεχνικές για διαγνωστική εκτίμηση, θεραπεία και αποκατάσταση
6. να αναλύουν σύνθετες καταστάσεις και σχέσεις και να παίρνουν αποφάσεις σε επείγουσες και ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες
7. να εξοικειωθούν με την αξιοποίηση τεχνικών συμβουλευτικής στην εργασία τους με τα ποικίλα σχήματα οικογένειας που συναντούν στο πεδίο της παιδικής προστασίας
8. να συνεργάζονται εποικοδομητικά με φορείς και επαγγελματίες στην κοινότητα και να βεβαιώνονται ότι αξιοποιούνται όλες οι διαθέσιμες πηγές
9. να διεξάγουν έρευνα, που μπορεί να συμβάλει στην επαρκή – ασφαλή ανατροφή όλων των παιδιών και στην πρόληψη της παραμέλησης-κακοποίησης
10. να έχουν επίγνωση των μεροληπτικών απόψεων και προκαταλήψεων για το «ξένο» παιδί, τη συγγένεια εξ αίματος, και της επίπτωσής τους στην άσκηση της πρακτικής της κοινωνικής εργασίας στην παιδική προστασία.
Συμβουλευτική Παιδιού και Εφήβου
Σκοπό του μαθήματος αποτελεί η παρουσίαση των βασικών θεωρητικών προσεγγίσεων στο πεδίο της συμβουλευτικής των παιδιών και των εφήβων καθώς και η ανάλυση των χαρακτηριστικών της συγκεκριμένης συμβουλευτικής και της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ συμβούλου και παιδιών/εφήβων. Επιπλέον, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες θα έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με θεραπευτικές παρεμβάσεις και δραστηριότητες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι έφηβοι μέσω της μελέτης συγκεκριμένων περιστατικών, παραδειγμάτων και ασκήσεων. Επομένως, έμφαση θα δοθεί στα ζητήματα που αφορούν: α) στις παραδοσιακές και σύγχρονες θεωρητικές κατευθύνσεις που σχετίζονται με τη συμβουλευτική παιδιών και εφήβων, β) στην περιγραφή των χαρακτηριστικών τόσο του συμβούλου όσο και της σχέσης του παιδιού ή του εφήβου με τον σύμβουλο, γ) σε μεθόδους συμβουλευτικής παρέμβασης για την αναδόμηση του τρόπου σκέψης παιδιών και εφήβων, ώστε να προκληθούν οι επιθυμητές συμπεριφορικές και συναισθηματικές αλλαγές, δ) στη διαδικασία έναρξης και εφαρμογής ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων στα παιδιά λαμβάνοντας υπόψη τις τυχόν ιδιαιτερότητες που προκύπτουν, και ε) σε δραστηριότητες και εφαρμογές για την εκμάθηση και ενδυνάμωση δεξιοτήτων των παιδιών και εφήβων (π.χ. κοινωνικές δεξιότητες, δεξιότητες αυτοπροστασίας κ.τ.λ.).
Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα:
Αναμένεται ότι με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:
Συμβουλευτική στο χώρο της υγείας
Στόχος του μαθήματος είναι η συστηματική παρουσίαση της σύγχρονης οπτικής σε βασικά ζητήματα που αφορούν στη σωματική υγεία και την ασθένεια, καθώς και τις ψυχολογικές παρεμβάσεις για την πρόληψη, βελτίωση και ενίσχυση της ποιότητας ζωής και υγείας στη χρόνια ασθένεια. Στα πλαίσια αυτά θα συζητηθούν, ως παράδειγμα, συγκεκριμένες τεχνικές παρέμβασης όπως, π.χ., διαχείριση του στρες και στρατηγικές και τεχνικές παρέμβασης σε συγκεκριμένες χρόνιες ασθένειες.
Θεματικές ενότητες
1. Ψυχολογία Υγείας και Συμβουλευτική Ψυχολογία. Βιοψυχοκοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Κοινωνιο-γνωστικές (ΚΓ) προσεγγίσεις σε θέματα σωματικής υγείας και ασθένειας
2. Μοντέλα πρόβλεψης και ερμηνείας της σχετιζόμενης με την υγεία και την ασθένεια συμπεριφοράς
3. Στρες και υγεία
4. Κοινωνιογνωστικές και γνωστικές-συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις στη διαμόρφωση και αλλαγή των συμπεριφορών υγείας
5. Γνωστικές-συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις στη χρόνια ασθένεια: αρχές, πλαίσιο, τεχνικές & στρατηγικές
6. Ανάπτυξη παραδειγματικών παρεμβάσεων σε συγκεκριμένες χρόνιες ασθένειες (π.χ., καρδιαγγειακές νόσους, διαβήτης, χρόνιος πόνος, καρκίνος)
7. Η διαδικασία του θανάτου και η τελική φάση της ασθένειας. Πένθος.
Συμβουλευτική σε περιβάλλον μετάβασης
Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η γνωριμία των φοιτητών/τριών με τη Συμβουλευτική σε χώρους εκτός των παραδοσιακών δομών κοινωνικής φροντίδας και αφορά παρεμβάσεις σε περιβάλλον μετάβασης. Η Συμβουλευτική σε περιβάλλον μετάβασης αποτελεί ένα ιδιαίτερα απαιτητικό και σύνθετο πεδίο δεδομένου ότι οι δυσκολίες και τα εμπόδια είναι ιδιαίτερα αυξημένα. Οι Σύμβουλοι καλούνται να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους με διαφορετικές ομάδες και άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση. Στο πλαίσιο του μαθήματος οι συμμετέχοντες/ουσες θα έχουν τη δυνατότητα να αναστοχαστούν κριτικά για θέματα που αφορούν την συμβουλευτική σε ετεροτοπικούς χώρους και να αναπτύξουν δεξιότητες παρέμβασης, κατανόησης και ενσυναίσθησης ώστε να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις ανάγκες κάθε ατόμου και ομάδας, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Αρχικά θα συζητηθούν οι αρχές και η σημασία της συμβουλευτικής σε περιβάλλον μετάβασης, με ιδιαίτερη αναφορά σε ετεροτοπικά πλαίσια συμβουλευτικής. Ιδιαίτερα έμφαση θα δοθεί στις περιπτώσεις όπου παρέχεται στήριξη σε άτομα στο δρόμο, στο πλαίσιο της φυλακής, σε άτομα εξαρτημένα από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά ή/και άλλες συμπεριφορές εξάρτησης αλλά και στις περιπτώσεις όπου η συμβουλευτική εστιάζει σε ευάλωτες οικογένειες, ομάδες και στην ευρύτερη κοινότητα με στόχο την προαγωγή υγιών τρόπων ζωής και επιλογών. Θα αναλυθούν ζητήματα που αφορούν στο σχεδιασμό της συμβουλευτικής παρέμβασης, στην οργάνωση και προετοιμασία αυτής με βάση τις δυνατότητες και τους περιορισμούς κάθε πλαισίου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του εκάστοτε πληθυσμού-στόχου και της τοπικής κοινότητας. Θα συζητηθεί επίσης το σύνολο του φάσματος της συμβουλευτικής παρέμβασης στη συνολική πορεία του ατόμου προς την κοινωνική ένταξη. Παράλληλα, θα αναλυθεί η ανάγκη για συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη, εποπτεία και δια βίου μάθηση αλλά και θέματα ηθικής και δεοντολογίας.
Θεματικές Ενότητες:1. Θεωρία και Πρακτική Συμβουλευτικής σε Ομάδες και Άτομα σε ευάλωτη θέση στο πλαίσιο περιβάλλοντος μετάβασης
2. Παρέμβαση σε κρίση3. Συμβουλευτική σε Ετεροτοπικούς και ανοίκειους χώρους
4. Δυνατότητες και Όρια Συμβουλευτικής σε κλειστά και ανοικτά Πλαίσια Κοινωνικής Φροντίδας
5. Εκτίμηση, Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση Αναγκών
6. Κατανόηση και Μετασχηματισμός Προσωπικών και Κοινωνικών Παραδοχών
7. Πρόληψη και έγκαιρη Παρέμβαση σε Ομάδες που βρίσκονται σε κίνδυνο
8. Δικτύωση και Παραπομπή
Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέμα να:
Διαλεκτική Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση
Στόχο του μαθήματος αποτελεί η εκμάθηση των βασικών αρχών της διαλεκτικής συμβουλευτικής και των τρόπων αξιοποίησης και εφαρμογής της στο σχολικό περιβάλλον. Ειδικότερα, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες θα έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με διεπιστημονικές διεπαγγελματικές μεθόδους που προάγουν τις αλλαγές στην εκπαίδευση μέσα από την ισότιμη συνεργασία επαγγελματιών διαφορετικών ειδικοτήτων με στόχο την επίλυση επαγγελματικών προβλημάτων που προκύπτουν. Το συγκεκριμένο είδος συμβουλευτικής εφαρμόζεται μεταξύ του συμβούλου (π.χ. ενός σχολικού ψυχολόγου, κοινωνικού λειτουργού κ.ο.κ) και ενός συμβουλευόμενου (π.χ. ενός Διευθυντή, ενός εκπαιδευτικού κ.λπ.) με στόχο την αντιμετώπιση ενός ζητήματος που αφορά τον πελάτη του συμβουλευόμενου, ο οποίος μπορεί να είναι ένα άτομο (π.χ. μαθητής, γονείς), μια ομάδα (π.χ. σύλλογος διδασκόντων), ή ακόμα και το ίδιο το πλαίσιο. Η διαδικασία, επίσης, έχει ως στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων του συμβουλευόμενου προκειμένου να αντιμετωπίσει παρόμοιες δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον. Τα προβλήματα μπορεί να σχετίζονται με εκπαιδευτικές πρακτικές, με θέματα ψυχικής υγείας, με συμπεριφορικά και κοινωνικά ζητήματα ή τη διαχείριση κρίσεων των μελών της σχολικής κοινότητας. Επιπλέον στόχο του μαθήματος αποτελεί η παρουσίαση ποικίλων μοντέλων διαλεκτικής συμβουλευτικής και διεπαγγελματικής συνεργασίας, όπως και των εμποδίων και δυσκολιών που μπορεί να προκύψουν.
Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Αναμένεται ότι με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:
Συμβουλευτική και Ψυχική Υγεία
Στόχος του μαθήματος είναι η εμβάθυνση στη διάγνωση και αντιμετώπιση των μεγάλων κατηγοριών των ψυχικών διαταραχών παιδιών και ενηλίκων μέσω της κλινικής παρουσίασής τους: ψυχώσεις, νευρώσεις, διαταραχές προσωπικότητας, κατάχρηση ουσιών, διαταραχές του συναισθήματος, ψυχοσωματικές διαταραχές, αντικοινωνική συμπεριφορά και ορισμένα σύνδρομα διαταραχών συμπεριφοράς που συνδέονται με σωματικούς ή άλλους παράγοντες της φυσιολογίας, π.χ. επιλόχεια κατάθλιψη, σεξουαλικές ανεπάρκειες, κ.λπ., και ειδικά σύνδρομα στα παιδιά (αυτισμός, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, μαθησιακές δυσκολίες, κ.λπ.). Η παρουσίαση θα εστιαστεί στην περιγραφή των συμπτωμάτων, τις ερευνητικές και θεωρητικές επιστημονικές προσπάθειες εύρεσης της αιτιολογίας τους και τις ποικίλες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή τους. Θα δοθεί έμφαση στην ψυχοδυναμική προσέγγιση και στη σημασία της δι-επιστημονικής συνεργασίας των συμβουλευτικών ψυχολόγων με θεραπευτές και άλλων ειδικοτήτων για την αντιμετώπιση των ασθενών και των οικογενειών τους.
Θεματικές ενότητες:
Πρακτική άσκηση
Η πρακτική άσκηση συνίσταται στην τοποθέτηση των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών σε Φορείς, όπου ασκείται η συμβουλευτική σε έναν από τους τομείς ειδίκευσής τους (υγεία-ψυχική υγεία, εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, κέντρα κοινωνικής φροντίδας κ.ο.κ), με στόχο την εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων που απέκτησαν και την ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων της εξειδίκευσής τους στη συμβουλευτική πρακτική. Τέτοιοι φορείς μπορεί να είναι συμβουλευτικά ή θεραπευτικά κέντρα, εκπαιδευτικοί φορείς, κέντρα ψυχικής υγείας, κέντρα εκπαιδευτικής και συμβουλευτικής υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ), κοινωνικές υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, γραφεία εύρεσης εργασίας, ινστιτούτα και άλλα ιδρύματα, δημόσια ή ιδιωτικά, που εφαρμόζουν τη Συμβουλευτική. Προϋπόθεση για την ανάδειξη ενός φορέα σε κέντρο Π.Α. είναι να παρέχει συμβουλευτική σε μία από τις τρεις ειδικεύσεις του Δ.Π.Μ.Σ. και ένα μέλος του προσωπικού να πληροί τα κριτήρια ανάληψης ρόλου εσωτερικού επόπτη του ασκούμενου (βλ. παρακάτω ενότητα). Η δέσμευση στη συνεργασία φορέων με το Δ.Π.Μ.Σ. στην ανάπτυξη του προγράμματος της Π.Α και της εποπτείας των ασκούμενων φοιτητών/ριών, επικυρώνεται με την υπογραφή Συμβολαίου το οποίο συνομολογείται κατά την έναρξη κάθε κύκλου Π.Α.
Εισαγωγική Π.Α.
Η εισαγωγική Π.Α. έχει στόχο την ενημέρωση και αρχική εξοικείωση των φοιτητών/τριών, με το οργανωτικό πλαίσιο και τις διαδικασίες διεξαγωγής της Συμβουλευτικής στα επιλεγμένα κέντρα Π.Α. Πραγματοποιείται στο Β΄ εξάμηνο σπουδών, ύστερα από σχετική προετοιμασία των φοιτητών/τριών (στόχοι, προσδοκίες, αντικείμενα παρατήρησης, κ.ά.), Έχει συχνότητα μια ημέρα την εβδομάδα και καλύπτει κατ' ελάχιστο 60 ώρες παρουσίας, απασχόλησης του/της φοιτητή/τριας. Η αποτίμηση της εμπειρίας από την εισαγωγική πρακτική γίνεται κατόπιν ομαδικής συνάντησης των φοιτητών/τριών με τον/την υπεύθυνο/η του γραφείου Π.Α και εκβάλει στον προγραμματισμό της κύριας Π.Α. (οριστικοποίηση των τοποθετήσεων, τυχόν αλλαγή ορισμένων πλαισίων κύριας Π.Α).
Κύρια Π.Α.
Η κύρια Πρακτική Άσκηση είναι υποχρεωτική και για τις τρεις ειδικεύσεις. Πραγματοποιείται στο Β΄ έτος σπουδών, το διάστημα από 1 Οκτωβρίου ως 31 Μαΐου. Στην περίπτωση της έναρξης του ακαδ. έτους 2020-2021 κατά το εαρινό εξάμηνο, η κύρια Π.Α. πραγματοποιείται κατά το διάστημα 1 Μαρτίου 2021 έως 30 Ιουνίου 2021 και συνεχίζεται κατά το χειμερινό εξάμηνο (1 Οκτωβρίου 2021 έως 31 Ιανουαρίου 2022). Οι ασκούμενοι φοιτητές/ριες, βρίσκονται στο φορέα άσκησής τους τέσσερις ημέρες την εβδομάδα, τηρούν το ισχύον στο φορέα ωράριο, το οποίο δεν μπορεί να είναι λιγότερο από 6 ώρες/ημέρα. Έχουν δυνατότητα τριών (3) δικαιολογημένων απουσιών, για τις οποίες ειδοποιούν έγκαιρα τόσο τον/την εσωτερικό/ή επόπτη/τρια στο φορέα όσο και το γραφείο Π.Α. και προσκομίζουν σχετικό δικαιολογητικό (π.χ. σε περίπτωση ασθένειας από δημόσιο νοσοκομείο). Οι φοιτητές/ριες αναμένεται να συμπληρώσουν 900 ώρες άσκησης (παρατήρηση, συμμετοχή σε διαδικασίες παροχής υπηρεσιών και συνεδριάσεις προσωπικού, παρατήρηση θεραπευτικών διαδικασιών, κ.ά.). Από αυτές οι 130 ώρες διατίθενται σε αυτούσια εφαρμογή συμβουλευτικής από τους ίδιους (ατομική, οικογενειακή, ή ομαδική συμβουλευτική, έργο βοηθού σύμβουλου (του επαγγελματία), συν-διευκόλυνση ομάδων θεραπευτικού/ψυχοεκπαιδευτικού περιεχομένου κ.ά.), με τη μέθοδο και την οπτική που ενστερνίζεται ο φορέας της Π.Α. Στη διάρκεια της πρακτικής άσκησης οι ασκούμενοι/-νες ενημερώνουν τα παρουσιολόγια, τα ημερολόγια και τα έντυπα αξιολόγησης της Πρακτικής Άσκησης τα οποία περιγράφονται αναλυτικά, καθώς και όλες οι υποχρεώσεις τους και λοιπές διαδικασίες στον «Οδηγό Πρακτικής Άσκησης». Επίσης, συντάσσουν εκθέσεις από τις συνεδρίες συμβουλευτικής, που διεξάγουν ή μετέχουν ως συν-σύμβουλοι ή ως παρατηρητές, τις συζητήσεις περιπτώσεων που παρακολουθούν και ό, τι άλλο τους ζητείται από τους εξωτερικούς επόπτες. Τυχόν θέματα που ανακύπτουν στους φορείς πρακτικής άσκησης γνωστοποιούνται προς επίλυση και συντονισμό στο Γραφείο Πρακτικής Άσκησης του Δ.Π.Μ.Σ..
Σκοπός της κύριας Π.Α.
Η Π.Α αποσκοπεί στην ανάπτυξη των ικανοτήτων των εκπαιδευόμενων φοιτητών/ριών ανάλογα με το πεδίο εξειδίκευσής τους, όπως:
α) κατανόηση και αφοσίωση στην επαγγελματική και κοινωνική ευθύνη, που διέπει την ειδικότητα του συμβούλου,
β) εξοικείωση με τις αρχές, τη μεθοδολογία σχεδιασμού, ανάπτυξης και αξιολόγησης παρεμβάσεων ή και πρότυπων προγραμμάτων Συμβουλευτικής,
γ) υιοθέτηση επαγγελματικής στάσης και ανάπτυξη της ικανότητας για εμπλοκή σε συμβουλευτική σχέση, διαμόρφωση από κοινού με τους συμβουλευόμενους των στόχων, της συμβουλευτικής διαδικασίας και των κριτηρίων εκτίμησης της έκβασής τους,
δ) απόκτηση δεξιοτήτων διαγνωστικής εκτίμησης, παρέμβασης και αποτίμησης της έκβασης που είναι κοινές και απαραίτητες για όλες τις παρεμβάσεις ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά των συμβουλευόμενων (άτομα, παιδιά, σχήματα οικογένειας, μικρές ή μεγάλες ομάδες και κοινότητες ή οργανισμοί), τον τομέα άσκησης της συμβουλευτικής (εκπαίδευση, υγεία, εργασία),
ε) εξοικείωση με τις τεχνικές συνέντευξης και διεξαγωγής συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες ή και ομάδες,
στ) ανάπτυξη της ικανότητας για αναστοχαστικές σκέψεις και κριτικές παρατηρήσεις σε καταστάσεις κρίσης, διλήμματα που αφορούν περιβαλλοντικούς παράγοντες, ή κοινωνικές ανισότητες, ή δεοντολογίας, κ.ά,
ζ) εξοικείωση με τη συστηματική καταγραφή της συμβουλευτικής διαδικασίας και την αποτίμηση τόσο της ίδιας όσο και της έκβασής της,
η) τήρηση στην πράξη των αρχών του κώδικα ηθικής και δεοντολογίας που διέπει την παροχή συμβουλευτικής στους εκάστοτε φορείς Π.Α.
Έργο/ Υποχρεώσεις των ασκούμενων
Οι ασκούμενοι φοιτητές/τριες τηρούν το ωράριο εργασίας της υπηρεσίας - φορέα Π.Α, με συχνότητα μια (1) ημέρα κατά την Εισαγωγική Πρακτική Άσκηση (Β΄ εξάμηνο) και 4 ημέρες στο Β΄ έτος κατά τη διάρκεια της Κύριας Π.Α. Συστήνονται με την ιδιότητα του ασκούμενου στη Συμβουλευτική και υιοθετούν στάσεις και διαδικασίες που εφαρμόζονται στον φορέα Π.Α. Υποχρεούνται να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο αριθμό ωρών Πρακτικής Άσκησης (900 ώρες) και συμβουλευτικής επαφής (130 ώρες). Ειδικότερα, οι 130 ώρες περιλαμβάνουν εξειδικευμένη άσκηση σε συμβουλευτική, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, με συγκεκριμένο ρόλο που σχετίζεται με τους στόχους του Φορέα και το αντικείμενο του Δ.Π.Μ.Σ. Η συγκεκριμένη άσκηση αφορά την ανάθεση έργου συμβουλευτικής με την ευθύνη του πρώτου ή δεύτερου ρόλου στη συμβουλευτική/ θεραπευτική διαδικασία, με την παράλληλη συμμετοχή σε διαδικασίες εποπτείας εντός του οργανισμού. Οι ασκούμενοι συμμετέχουν σε διαδικασίες συμβουλευτικής παράλληλα με τις υπόλοιπες εργασίες που αναλαμβάνουν στο Φορέα και σχετίζονται με το αντικείμενο των μεταπτυχιακών σπουδών τους. Η ευθύνη ολοκλήρωσης των απαιτούμενων ωρών Πρακτικής Άσκησης ανήκει στους ασκούμενους φοιτητές/ριες, οι δε εσωτερικοί μεριμνούν, φροντίζουν για την τήρηση χρονοδιαγράμματος διεξαγωγής και ολοκλήρωσής της σύμφωνα με τον Οδηγό Σπουδών του Δ.Π.Μ.Σ. Οι ασκούμενοι Μ.Φ οφείλουν να αποκρίνονται με συνέπεια και ακρίβεια στις υποχρεώσεις τους. Πιθανές απουσίες πρέπει να είναι δικαιολογημένες (ανώτατο όριο 3 ημερήσιες) και να ενημερώνεται έγκαιρα το πλαίσιο και ο εσωτερικός επόπτης/ η εσωτερική επόπτρια, όπως και το Γραφείο Π.Α του Δ.Π.Μ.Σ. Οι ασκούμενοι Μ.Φ δεσμεύονται στην τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας που έχει υιοθετήσει ο Φορέας Πρακτικής Άσκησης. Επιπλέον, λαμβάνουν υπόψη τους τον Κώδικα δεοντολογίας του επαγγέλματός τους. Για τις ανάγκες της εξωτερικής εποπτείας, οι ασκούμενοι Μ.Φ τηρούν Ημερολόγιο Πρακτικής με τις δραστηριότητές τους σε ημερήσια βάση και συντάσσουν εκθέσεις με τις συνεδρίες που πραγματοποιούν τηρώντας αυστηρά τις αρχές της ανωνυμίας, του απορρήτου και προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμβουλευόμενων. Ανά τρίμηνο καταθέτουν έκθεση δραστηριοτήτων στο Γραφείο Π.Α. Μετά τη λήξη της Π.Α. καταθέτουν στο Γραφείο Πρακτικής Άσκησης συμπληρωμένο το έντυπο Αξιολόγησης της Πρακτικής Άσκησης.
Γραφείο Π.Α.
Στο πλαίσιο του Δ.Π.Μ.Σ. λειτουργεί γραφείο Π.Α. στους χώρους του ΤΕΑΠΗ, με αρμοδιότητα το σχεδιασμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος Π.Α. και της εποπτείας. Το γραφείο, τηρεί ενήμερο κατάλογο των πλαισίων Π.Α., διαμορφώνει φακέλους συνεργασιών με τους διευθυντές και τους επαγγελματίες που προτείνονται από τα πλαίσια ως εσωτερικοί επόπτες. Το γραφείο Π.Α. διαθέτει μηχανοργάνωση, διακινεί την απαραίτητη αλληλογραφία και τα έντυπα της Π.Α (ημερολόγια, συμβόλαια συνεργασίας, τα έντυπα καταγραφής και αξιολόγησης, βεβαιώσεις κ.ά.). Οργανώνει και τηρεί αρχεία συμμετοχής των φοιτητών/ριών σε συναντήσεις προετοιμασίας και αξιολόγησης της Π.Α, και τα πρακτικά των τακτικών και έκτακτων συναντήσεων του διευθυντή/της διευθύντριας ή μελών της ΕΔΕ του Δ.Π.Μ.Σ. με τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς επόπτες. Ο/η υπεύθυνος/η του γραφείου Π.Α. σε συνεργασία με την ΕΔΕ διεξάγει τη διαδικασία επιλογής των κέντρων πρακτικής άσκησης, αποσαφηνίζει σε κάθε ενδιαφερόμενο τους στόχους, το περιεχόμενο και τους όρους ανάπτυξης και αξιολόγησης του προγράμματος Π.Α. Οργανώνει τα σεμινάρια ενημέρωσης για τα Κέντρα Π.Α, συγκεντρώνει τις δηλώσεις ενδιαφέροντος και πραγματοποιεί τις τοποθετήσεις των ασκουμένων σε αυτά. Διατηρεί στενή συνεργασία με τους φορείς Π.Α., τους εσωτερικούς επόπτες και τους ασκούμενους και παρακολουθεί την τακτική παρουσία των τελευταίων (παρουσιολόγια, ημερολόγια Π.Α, δικαιολογητικά απουσιών κ.ά.). Ανάλογη στενή συνεργασία διατηρεί με τους εξωτερικούς επόπτες αναφορικά με τη διεξαγωγή των εποπτειών.
Εποπτεία της κύριας Π.Α. - Εσωτερική Εποπτεία
Κάθε φορέας Π.Α. ορίζει τον/ην επαγγελματία (ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, κλπ) που είναι υπεύθυνος/η για την παρακολούθηση - υποστήριξη και εποπτεία του έργου των ασκούμενων Μ.Φ στη διάρκεια της Π.Α. τους και καλύπτει τις προϋποθέσεις άσκησης της εσωτερικής εποπτείας. Πιο συγκεκριμένα, ο/η εσωτερικός/ή επόπτης/τρια Π.Α. έχει άδεια άσκησης του επαγγέλματός του/ης (που συνήθως έχει από τις προπτυχιακές σπουδές του/της) και τουλάχιστον τριετή εμπειρία στο αντικείμενο που εποπτεύει. Επιθυμητό είναι να διαθέτει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Συμβουλευτική Ψυχολογία ή την Κλινική Ψυχολογία, στη Συμβουλευτική ή/και εκπαίδευση σε Ψυχοθεραπεία. Αφιερώνει μια ώρα την εβδομάδα για την εποπτεία του έργου τους, σε συστηματική βάση σε χώρο στο φορέα Π.Α. Οι φοιτητές/ριες προσκομίζουν στην εποπτεία τα ιστορικά, τις αναφορές από τις συνεδρίες και τα ημερολόγια, τα οποία συζητούν με τους/ις επόπτες/ριες τους.
Έργο/ Υποχρεώσεις του/της εσωτερικού Επόπτη/τριας:
Εξωτερική εποπτεία
Η κύρια Π.Α εποπτεύεται και από επόπτη/επόπτρια εκτός πλαισίου, τον αποκαλούμενο εξωτερικό επόπτη. Ο εξωτερικός επόπτης είναι Ψυχολόγος, Κοινωνικός Λειτουργός ή Εκπαιδευτικός, κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος στη Συμβουλευτική ή σε συναφές επιστημονικό πεδίο και διαθέτει πενταετή προϋπηρεσία σε θέση Επόπτη συμβούλων ή και ασκουμένων στη Συμβουλευτική. Συνεργάζεται με τον επόπτη στο Φορέα Πρακτικής, έχει τακτική επικοινωνία και επισκέπτεται το Πλαίσιο για την εύρυθμη και αποτελεσματική υλοποίηση της Πρακτικής Άσκησης. Η εξωτερική εποπτεία πραγματοποιείται κάθε δεκαπέντε ημέρες, σε μικρές ομάδες των 6-8 φοιτητών/ριών, που ασκούνται σε πλαίσια με συναφές αντικείμενο (π.χ. σε διαφορετικές υπηρεσίες που παρέχουν συμβουλευτική γονέων) και έχει διάρκεια δυο (2) ωρών. Οι φοιτητές/ριες προσκομίζουν στην εποπτεία τα ιστορικά, τις αναφορές από τις συνεδρίες και τα ημερολόγια, τα οποία συζητούν με τον/την επόπτη/τρια τους από τους/ις οποίους/ες και αξιολογούνται. Οι εξωτερικοί επόπτες συνεργάζονται με τους επόπτες του φορέα πρακτικής (επικοινωνία και επισκέψεις) και το γραφείο πρακτικής άσκησης του Δ.Π.Μ.Σ.
Η εποπτεία της Π.Α. κρίνεται απολύτως απαραίτητη για την εξοικείωση των ασκούμενων Μ.Φ. με τις εφαρμογές της Συμβουλευτικής, καθώς και τη σύνδεση θεωρίας και πράξης. Παράλληλα, προφυλάσσεται η προσωπική και επαγγελματική τους ευημερία (εσωτερική ισορροπία) όσον αφορά τη σχέση και την εργασία με τους/τις συμβουλευόμενους/ες τους, και εξασφαλίζεται έμμεσα η ποιότητα παροχής υπηρεσιών προς τους/τις συμβουλευόμενους/ες.
Αξιολόγηση της Π.Α.
Η αξιολόγηση της Π.Α. είναι ατομική, συνεχής αμοιβαία διαδικασία μεταξύ δύο αξιολογητών (εσωτερικού και εξωτερικού επόπτη) και αξιολογούμενου-ασκούμενου, και συνιστά κίνητρο για ανάπτυξη και βελτίωση του δεύτερου. Αξιολογούνται οι στάσεις, οι γνώσεις και οι δεξιότητες κατά την άσκηση της Συμβουλευτικής σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και πρακτικές. Ο ατομικός φάκελος έργου - εμπειρίας απαρτίζεται από διακριτές ενότητες.
Ο φάκελος της πρακτικής άσκησης
Η εκπόνηση του φακέλου πρακτικής άσκησης επιβλέπεται από τον/ην εξωτερικό/ή επόπτη/ επόπτρια και περιλαμβάνει:
1. το παρουσιολόγιο στο φορέα Π.Α, υπογεγραμμένο από τον/ην εσωτερικό/ή επόπτη/ρια και τον/ην εξωτερικό/ή επόπτη/ρια, ο/η οποίος/α παρακολουθεί την πορεία του/της Μ.Φ
2. το ημερολόγιο δραστηριοτήτων και αναστοχασμού των προσωπικών εμπειριών στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης, που συμπληρώνεται από τον/ην Μ.Φ σε καθημερινή βάση
3. το αρχείο καταγραφής συμβουλευτικών παρεμβάσεων το οποίο περιλαμβάνει το ιστορικό κάθε περίπτωσης συμβουλευόμενου, με τον οποίο έχει εργαστεί ο/η Μ.Φ στη διάρκεια της Π.Α, την αναλυτική περιγραφή κάθε συνεδρίας (τηρουμένων των κανόνων ανωνυμίας του συμβουλευόμενου) καθώς και μια σύντομη περιγραφή και εκτίμηση των στόχων και των αποτελεσμάτων της εργασίας με τον/ην συμβουλευόμενο μετά την ολοκλήρωση του περιστατικού. Το αρχείο καταγραφής παραδίνεται στον/ην εξωτερικό/ή επόπτη/ρια στο τέλος κάθε μήνα. Η παραπάνω πρακτική (περιγραφή της κάθε συνεδρίας) έχει σαν επιπλέον στόχο την ανάπτυξη της ικανότητας για αυτοπαρατήρηση.
4. την τελική εργασία πρακτικής άσκησης. Η τελική εργασία πρακτικής άσκησης παραδίδεται στον/ην εξωτερικό/ή επόπτη/ρια ένα μήνα μετά τη λήξη της Π.Α και περιέχει:
4.1. την περιγραφή μιας συμβουλευτικής παρέμβασης (client study) (1000-1500 λέξεων)
4.2. μια έκθεση διαδικασίας (process report) (2500-3000 λέξεων) στην οποία γίνεται μια κριτική και αναλυτική αυτοπαρατήρηση της συμβουλευτικής πρακτικής των φοιτητών/ριών σε μια συγκεκριμένη συνεδρία με συμβουλευόμενο άτομο. Η έκθεση αυτή πρέπει να ολοκληρώνεται με μια προσωπική τοποθέτηση του/ης φοιτητή/ριας για τη συγκεκριμένη συνεδρία στην οποία να καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο συνθέτει τη θεωρία, την έρευνα και την εφαρμογή της συμβουλευτικής.
Οι δύο εργασίες (4.1 και 4.2.) αφορούν δύο διαφορετικές συμβουλευτικές παρεμβάσεις με διαφορετικά άτομα, τα οποία δίνουν έγγραφη συγκατάθεση για την εκπαιδευτική, ανώνυμη χρήση του υλικού των συνεδριών. Η πρώτη (4.1.) αξιολογείται με 12 στη βάση της δομής, της σαφήνειας και της οικονομίας έκφρασης, της σύνδεσης θεωρίας – έρευνας - πράξης, της επίγνωσης επαγγελματικών ζητημάτων, της ικανότητας αναστοχασμού και κριτικής θεώρησης σε ειδικό έντυπο αξιολόγησης. Η δεύτερη (4.2) αξιολογείται ως προς το επίπεδο επίγνωσης των ζητημάτων του συμβουλευόμενου, την αυτεπίγνωση, την επίγνωση ζητημάτων, που άπτονται των μεταξύ τους αλληλεπιδράσεων, τη σύνδεση θεωρίας-πρακτικής, την κριτική σκέψη, την επίγνωση ζητημάτων ηθικής και δεοντολογίας, και τη γνώση και χρήση θεραπευτικών δεξιοτήτων σε ειδικό έντυπο αξιολόγησης. Η τελική εργασία της πρακτικής άσκησης έχει έκταση 3500-4000 λέξεις. Στο φάκελο της πρακτικής άσκησης ενσωματώνονται οι μηνιαίες αναφορές – αξιολογήσεις του/ης εσωτερικού/ής επόπτη/ριας καθώς και η τελική αξιολόγηση της παρουσίας και του έργου του/ης φοιτητή/ριας στο κέντρο Π.Α. με χαρακτηρισμό: ΕΠΙΤΥΧΗΣ ή ΑΝΕΠΙΤΥΧΗΣ. Η τριμηνιαία αξιολόγηση (βλ. ειδικά έντυπα) του/ης φοιτητή/ριας, παραδίνεται στον/ην εξωτερικό/ή επόπτη/ρια στο τέλος κάθε τριμήνου και η τελική στη λήξη της. Κατά τη σύνταξη της τελικής αξιολόγησης του μ.φ., ο/η εξωτερικός/ή επόπτης/ρια λαμβάνει υπόψη τα παραπάνω, και την καταθέτει στην Ε.Δ.Ε
Η Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία
Στη ΜεταπτυχιακήΔιπλωματική τους Εργασία ανάλογα με το πεδίο εξειδίκευσής τους, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες αναμένεται να αποδείξουν ότι:
α) κατέχουν τη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία που είναι συναφής με το θέμα τους,
β) έχουν την ικανότητα να αναπτύξουν και να τεκμηριώσουν δόκιμη θεωρητική θέση σε σχέση με το θέμα τους, και
γ) μπορούν να συνδέσουν ζητήματα θεωρίας με ερευνητικά προβλήματα και να τα εφαρμόσουν στην πράξη.
Μέχρι το τέλος του πρώτου μήνα του Γ’ εξαμήνου, οι φοιτητές/ριες υποβάλλουν γραπτό σχέδιο της έρευνας που θα διεξαγάγουν, έκτασης περίπου 400 λέξεων. Μέσα στην ίδια προθεσμία, οι φοιτητές/ριες καταθέτουν στη Γραμματεία και θέτουν υπόψη της ΕΔΕ του Προγράμματος αντίγραφο του σχεδίου της προτεινόμενης εργασίας τους. Στο Γ΄ εξάμηνο σπουδών οι φοιτητές/ριες επεξεργάζονται το θεωρητικό μέρος και τη μεθοδολογία της έρευνας της διπλωματικής τους εργασίας, την οποία παραδίδουν για αξιολόγηση στο τέλος του Γ’ εξαμήνου. Η διπλωματική εργασία αποτελεί την εμπειρική διερεύνηση (ποιοτική ή ποσοτική) ενός συγκεκριμένου θέματος, το οποίο έχει συμφωνηθεί με τον/την επιβλέποντα/ουσα καθηγητή/τρια. Η εργασία πρέπει να ακολουθεί τους κανόνες ερευνητικής δεοντολογίας και μεθοδολογίας. Η συγγραφή της γίνεται σύμφωνα με τα πρότυπα προετοιμασίας ενός επιστημονικού άρθρου για υποβολή σε επιστημονικό περιοδικό. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται η ευκαιρία στους/ις φοιτητές/ριες να αποκτήσουν περαιτέρω δεξιότητες επικοινωνίας του ερευνητικού τους έργου με την επιστημονική κοινότητα. Η διπλωματική εργασία έχει έκταση 15.000 λέξεων, χωρίς τις βιβλιογραφικές πηγές και τα παραρτήματα. Η πλήρης ερευνητική εργασία παραδίδεται στο τέλος του Δ’ εξαμήνου. Η αξιολόγηση της διπλωματικής εργασίας γίνεται από τριμελή εξεταστική επιτροπή που αποτελείται από τον/την επιβλέποντα/ουσα διδάσκοντα/ουσα και από άλλους δύο διδάσκοντες. Η επιτροπή μπορεί να απορρίψει ή να ζητήσει διόρθωση της εργασίας. Σε περίπτωση απόρριψης, ορίζεται επανεξέταση της διορθωμένης εργασίας το επόμενο εξάμηνο.
Η διπλωματική εργασία πρέπει να είναι δακτυλογραφημένη σε διάστιχο 1.5 και σελίδες μεγέθους Α4. Στο εξώφυλλο αναγράφεται το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (τίτλος), το όνομα του/ης φοιτητή/ριας, του/ης επιβλέποντος/ουσας καθηγητή/ριας, και το ακαδημαϊκό έτος. Κατατίθεται σε τέσσερα (4) βιβλιοδετημένα αντίτυπα κατά τις ημερομηνίες που προβλέπονται στο ακαδημαϊκό ημερολόγιο.
Επίβλεψη Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας
Την επίβλεψη των ΜΔΕ και τη συμμετοχή σε επιτροπές υποστήριξης-αξιολόγησης των ΜΔΕ αναλαμβάνουν οι διδάσκοντες/ουσες του Δ.Π.Μ.Σ. Κάθε μέλος ΔΕΠ θα μπορεί να εποπτεύει 2-3 διπλωματικές. Θα πρέπει να δηλώνει τους τομείς του ερευνητικού του ενδιαφέροντος στο τέλος του α’ έτους. Κάθε φοιτητής/ρια, επιβλέπεται από έναν/μία καθηγητή/τρια του Προγράμματος και βρίσκεται σε τακτική συνεννόηση μαζί του/της. Κρίνεται αναγκαία η τακτική συνεργασία τουλάχιστον από την αρχή του β΄ εξαμήνου σπουδών.
Προσωπική ανάπτυξη
Πεποίθηση των διδασκόντων είναι ότι προϋπόθεση για έναν πετυχημένο σύμβουλο ή συμβουλευτικό ψυχολόγο είναι να γνωρίζει καλά τον εαυτό του. Είναι σημαντικό να γνωρίζει τα προσόντα και τα ταλέντα του, παράλληλα όμως να έχει επίγνωση των αδυναμιών του και γενικά των χαρακτηριστικών του εκείνων που μπορούν να βελτιωθούν. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών τους σπουδών συνιστάται οι φοιτητές/ριες να επιδιώξουν τηνπροσωπική τους ανάπτυξη και αυτογνωσία, προκειμένου να επεξεργαστούν προσωπικά τους ζητήματα αλλά και για να έχουν την εμπειρία μιας βοηθητικής-θεραπευτικής σχέσης από την οπτική του συμβουλευόμενου.
Σύμβουλος Καθηγητής/τρια
Με στόχο (α) να αποκτήσουν οι φοιτητές/ριες μια σαφή εικόνα για τιςδυνατότητες που τους προσφέρει το πρόγραμμα, (β) να οργανώσουν τοατομικό τους πρόγραμμα μαθημάτων με τον πιο κατάλληλο για ταενδιαφέροντά τους τρόπο και (γ) να βοηθηθούν στις επιλογές που θαχρειαστεί να κάνουν στη διάρκεια των μεταπτυχιακών τους σπουδών(επιλογές μαθημάτων, πρόοδος φοίτησης, κ.τ.λ.), ορίζεται από την ΕΔΕ γιακάθε φοιτητή/ρια ένας/μια διδάσκων/-ουσα, μέλος ΔΕΠ, ως σύμβουλος. Οι σύμβουλοιορίζονται στην αρχή του πρώτου εξαμήνου σπουδών και συνεργάζονται μετους/ις αντίστοιχους/ες φοιτητές ή φοιτήτριες σε όλη τη διάρκεια των σπουδώντους. Επιπλέον, δύναται να ορίζεται για κάθε νέο/α φοιτητή/ρια ένας παλιός μεταπτυχιακός απόφοιτος ωςσύμβουλος, προκειμένου να διευκολύνει την ενημέρωση και την ένταξη τωννέων φοιτητών/ριών στο Δ.Π.Μ.Σ.
ΑΡΘΡΟ 7
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΡΙΩΝ
Το εκπαιδευτικό έργο κάθε ακαδημαϊκού έτους διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα σπουδών, το εαρινό και το χειμερινό, έκαστο εκ των οποίων περιλαμβάνει τουλάχιστον 13 εβδομάδες διδασκαλίας και τρεις εβδομάδες εξετάσεων. Τα μαθήματα του εαρινού και χειμερινού εξαμήνου εξετάζονται επαναληπτικώς κατά την περίοδο του Σεπτεμβρίου.
Η παρακολούθηση των μαθημάτων/εργαστηρίων κ.λπ. είναι υποχρεωτική.
Σε περίπτωση κωλύματος διεξαγωγής μαθήματος προβλέπεται η αναπλήρωσή του. Η ημερομηνία και η ώρα αναπλήρωσης αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Δ.Π.Μ.Σ.
Σε περίπτωση που το ποσοστό απουσιών φοιτητή/ριας ξεπερνά το 0,15% (2/13) ανά μάθημα / ή στο σύνολο των μαθημάτων, τίθεται θέμα διαγραφής του/ης φοιτητή/ριας. Το εν λόγω θέμα εξετάζεται από τη ΣΕ, η οποία γνωμοδοτεί σχετικά στην ΕΔΕ.
Η αξιολόγηση των μεταπτυχιακών φοιτητών/ριών και η επίδοσή τους στα μαθήματα που υποχρεούνται να παρακολουθήσουν στο πλαίσιο του Δ.Π.Μ.Σ. πραγματοποιείται στο τέλος κάθε εξαμήνου με γραπτές ή προφορικές εξετάσεις ή με εκπόνηση εργασιών καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου. Ο τρόπος αξιολόγησης ορίζεται από τον/ην διδάσκοντα/ουσα του κάθε μαθήματος. Η βαθμολόγηση γίνεται στην κλίμακα 1-10. Η βαθμολογία των μαθημάτων κατατίθεται στη Γραμματεία του Δ.Π.Μ.Σ. εντός 20 ημερών από τη λήξη της εξεταστικής περιόδου. Η βαθμολογία δύναται να καταγράφεται με δεκαδικούς αριθμούς.
Τα κριτήρια αξιολόγησης-βαθμολόγησης είναι:
Βαθμός 10: Οι φοιτητές/ριες δείχνουν στοιχεία εκτεταμένης, διεισδυτικής και κριτικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας και άριστης κατανόησης των σημαντικότερων αντικειμένων που μελετούν. Παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα δημιουργικότητας, ανεξαρτησίας σκέψης και εξαιρετικής κατανόησης του πώς καθιερωμένες ερευνητικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή και ερμηνεία της γνώσης και πώς εφαρμόζονται στη δική τους έρευνα και πρακτική. Είναι ικανοί να αναπλαισιώνουν τη θεωρία και να παρουσιάζουν επιχειρήματα και πρωτότυπα δεδομένα που είναι εξαιρετικά σαφή, εστιασμένα και συνεκτικά. Δείχνουν βαθιά γνώση και κατανόηση και ενστερνίζονται τους κανόνες ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμα του συμβούλου. Θα πρέπει να παρατηρείται μια συνεχής εξέλιξη των προσωπικών και επαγγελματικών τους δεξιοτήτων.
Βαθμός 9: Οι ΜΦ δείχνουν στοιχεία εκτεταμένης, διεισδυτικής και κριτικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας και σαφούς κατανόησης των σημαντικότερων αντικειμένων που μελετούν. Παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα δημιουργικότητας, ανεξαρτησίας σκέψης και πλήρους κατανόησης του πώς καθιερωμένες ερευνητικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή και ερμηνεία της γνώσης και πώς εφαρμόζονται στη δική τους έρευνα και πρακτική. Οι ΜΦ είναι ικανοί να χρησιμοποιούν κατάλληλη θεωρία και να παρουσιάζουν επιχειρήματα και πρωτότυπα δεδομένα που είναι πολύ σαφή, κανόνων ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμα του συμβούλου.
Βαθμός 8: Οι ΜΦ δείχνουν στοιχεία ευρείας, συστηματικής και κριτικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας και σαφούς κατανόησης των σημαντικότερων αντικειμένων που μελετούν. Παρουσιάζουν σε σημαντικό βαθμό στοιχεία δημιουργικότητας, ανεξαρτησίας σκέψης και πολύ καλής κατανόησης του πώς καθιερωμένες ερευνητικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή και ερμηνεία της γνώσης και πώς εφαρμόζονται στη δική τους έρευνα και πρακτική. Οι ΜΦ είναι ικανοί να χρησιμοποιούν κατάλληλη θεωρία και να παρουσιάζουν επιχειρήματα και πρωτότυπα δεδομένα που είναι σαφή, εστιασμένα και συνεκτικά. Δείχνουν να κατανοούν τους κανόνες ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμα του συμβούλου.
Βαθμός 7: Οι ΜΦ δείχνουν στοιχεία επαρκούς βιβλιογραφικής επισκόπησης και καλής κατανόησης των σημαντικότερων αντικειμένων που μελετούν. Παρουσιάζουν βασικά στοιχεία δημιουργικότητας, ανεξαρτησίας σκέψης και καλής κατανόησης του πώς καθιερωμένες ερευνητικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή και ερμηνεία της γνώσης και πώς εφαρμόζονται στη δική τους έρευνα. Οι ΜΦ μπορούν να συσχετίζουν τη μελέτη τους με συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πεδίο και να παρουσιάζουν επιχειρήματα με στοιχειώδη σαφήνεια και εστίαση. Δείχνουν να κατανοούν τους βασικούς κανόνες ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμα του συμβούλου.
Βαθμός 6: Οι ΜΦ δείχνουν σε βασικό επίπεδο στοιχεία βιβλιογραφικής επισκόπησης και κατανόησης των σημαντικότερων αντικειμένων που μελετούν. Παρουσιάζουν βασική κριτική ικανότητα στην επισκόπηση της βιβλιογραφίας και μικρή ανάπτυξη ιδεών στην εφαρμογή της γνώσης. Μέσα σε αυτούς τους περιορισμούς, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι φοιτητές/ριες έχουν κατανοήσει επαρκώς βασικές έννοιες και διαδικασίες του πεδίου. Αναγνωρίζουν τους βασικούς κανόνες ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμα του συμβούλου.
Βαθμός 5 (απέτυχε): Οι ΜΦ δείχνουν στοιχεία μη εστιασμένης ή ανακριβούς επισκόπησης της βιβλιογραφίας και ανεπαρκούς κατανόησης των σημαντικότερων αντικειμένων που μελετούν. Οι ΜΦ δεν έχουν κατανοήσει πώς καθιερωμένες ερευνητικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή και ερμηνεία της γνώσης και πώς εφαρμόζονται στη δική τους έρευνα. Παρουσιάζουν επιχειρήματα ελλιπούς συνοχής και εστίασης.
Οι διαβαθμίσεις του βαθμού του τίτλου σπουδών έχουν ως εξής: “καλώς”: μέσος όρος ίσος ή μεγαλύτερος του 6 και μικρότερος του 7, “λίαν καλώς”: μέσος όρος ίσος ή μεγαλύτερος του 7 και μικρότερος του 8,5, “άριστα”: μέσος όρος ίσος ή μεγαλύτερος του 8,5.
Για την απόκτηση ΔΜΣ κάθε μεταπτυχιακός/ή φοιτητής/ρια οφείλει να παρακολουθήσει και να εξεταστεί επιτυχώς στο σύνολο των προσφερόμενων μαθημάτων του Δ.Π.Μ.Σ., να ολοκληρώσει την πρακτική του/ης άσκηση και να εκπονήσει μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, συγκεντρώνοντας έτσι εκατόν είκοσι (120) ECTS.
Εάν μεταπτυχιακός/ή φοιτητής/ρια αποτύχει στην εξέταση μαθήματος ή μαθημάτων, εντός του μέγιστου προβλεπόμενου διαστήματος των εξαμήνων φοίτησης, ούτως ώστε σύμφωνα με όσα ορίζονται στον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών θεωρείται ότι δεν έχει ολοκληρώσει επιτυχώς το πρόγραμμα, εξετάζεται, ύστερα από αίτησή του, από τριμελή επιτροπή μελών ΔΕΠ των συνεργαζόμενων σχολών του Δ.Π.Μ.Σ., τα μέλη της οποίας έχουν το ίδιο ή συναφές αντικείμενο με το εξεταζόμενο μάθημα και ορίζονται από την ΕΔΕ. Από την επιτροπή εξαιρείται ο υπεύθυνος της εξέτασης διδάσκων.
Στο Γ’ & Δ΄ εξάμηνο του Προγράμματος προβλέπεται η εκπόνηση μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας. Η Συντονιστική Επιτροπή, ύστερα από αίτηση του/ης υποψηφίου/ιας στην οποία αναγράφεται ο προτεινόμενος τίτλος της διπλωματικής εργασίας, ο προτεινόμενος επιβλέπων και επισυνάπτεται περίληψη της προτεινόμενης εργασίας, αποδέχεται το θέμα, ορίζει τον επιβλέποντα αυτής και συγκροτεί την τριμελή εξεταστική επιτροπή για την έγκριση της εργασίας, ένα από τα μέλη της οποίας είναι και ο επιβλέπων.
Ο Επιβλέπων της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας ανήκει στους διδάσκοντες του Δ.Π.Μ.Σ.
Τα μέλη της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής προέρχονται από τα Τμήματα που συμμετέχουν στο Δ.Π.Μ.Σ.
Το αντικείμενο της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας πρέπει να έχει ερευνητικό χαρακτήρα και να είναι πρωτότυπο.
Η γλώσσα συγγραφής της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι η ελληνική.
Για να εγκριθεί η εργασία ο/η φοιτητής/ρια οφείλει να την υποστηρίξει ενώπιον της εξεταστικής επιτροπής.
Η διπλωματική εργασία είναι ατομική. Σε κάθε άλλη περίπτωση απαιτείται τεκμηριωμένη εισήγηση από τον/ην επιβλέποντα/ουσα και έγκριση από την ΕΔΕ. Το θέμα της εργασίας θα πρέπει να είναι εξειδικευμένο, να έχει πρωτότυπη σύνθεση και ερευνητικό χαρακτήρα. Οι εργασίες θα πρέπει να αποτελούνται από κείμενο περίπου 15.000 λέξεων και να συνοδεύονται από παρουσίαση σε ψηφιακή μορφή.
Για την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας πρέπει να τηρηθεί με συνέπεια το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί με τον/την ΕΚ.
- οικειοποίηση ή χρήση της εργασίας ή τμημάτων εργασίας άλλων (δημοσιευμένης ή μη) χωρίς τη δέουσα αναφορά,
- επανάληψη μέρους εργασίας, η οποία είχε κατατεθεί από τον/ην υποψήφιο/‐α στο παρελθόν σε άλλο πλαίσιο και είχε αξιολογηθεί, χωρίς αυτό να προσδιορίζεται και να γνωστοποιείται ρητά,
- παράθεση οποιουδήποτε υλικού τεκμηρίωσης, χωρίς σχετική αναφορά στην πηγή.
Στις παραπάνω περιπτώσεις, και ύστερα από αιτιολογημένη εισήγησή της, η ΕΔΕ του Δ.Π.Μ.Σ. μπορεί να αποφασίσει τη διαγραφή του/ης ΜΦ.
Οι μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες εφόσον εγκριθούν από την εξεταστική επιτροπή, αναρτώνται υποχρεωτικά στον διαδικτυακό τόπο του Δ.Π.Μ.Σ..
Επίσης, γίνεται ηλεκτρονική κατάθεση της διπλωματικής εργασίας στο Ψηφιακό Αποθετήριο "ΠΕΡΓΑΜΟΣ", σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συγκλήτου του ΕΚΠΑ.
Ο τελικός βαθμός του Μεταπτυχιακού Τίτλου για τους/ις ΜΦ προκύπτει από το συνυπολογισμό των βαθμών που έχει πάρει ο/η ΜΦ σε κάθε μάθημα, του μέσου όρου των βαθμών που προκύπτουν από την πρακτική άσκηση και την εποπτεία [(6*A + 4*B + 16*C) / 26], (όπου Α είναι η βαθμολογία στην Έκθεση Διαδικασίας, Β στην Περιγραφή Κλινικού Περιστατικού και Γ στην ομάδα εξωτερικής εποπτείας) και του βαθμού του Ερευνητικού Ντοσιέ (διπλωματική εργασία). Συγκεκριμένα, ο τελικός βαθμός του Μεταπτυχιακού Τίτλου θα υπολογιστεί ως εξής: [{Μ.Ο. (των 10 μαθημάτων)*3 + Π.Α.*2 + Δ.Ε.*1}/6].
ΑΡΘΡΟ 8
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΡΙΩΝ
-υπερβούν το ανώτατο όριο απουσιών,
-έχουν αποτύχει στην εξέταση μαθήματος ή μαθημάτων και δεν έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς το πρόγραμμα,
-υπερβούν τη μέγιστη χρονική διάρκεια φοίτησης στο Δ.Π.Μ.Σ., όπως ορίζεται στον παρόντα Κανονισμό,
-έχουν παραβιάσει τις κείμενες διατάξεις όσον αφορά την αντιμετώπιση πειθαρχικών παραπτωμάτων από τα αρμόδια πειθαρχικά Όργανα,
-αυτοδίκαια κατόπιν αιτήσεως του/της μεταπτυχιακού/ης φοιτητή/τριας,
-υποπέσουν σε παράπτωμα που εμπίπτει στο δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας (Ν.2121/93) κατά τη συγγραφή των προβλεπομένων εργασιών τους,
-δεν καταβάλλουν το προβλεπόμενο τέλος φοίτησης.
ΑΡΘΡΟ 9
ΥΠΟΔΟΜΗ Δ.Π.Μ.Σ.
1. Για την εύρυθμη λειτουργία του Δ.Π.Μ.Σ. θα διατεθούν οι χώροι διδασκαλίας και οι βιβλιοθήκες των συνεργαζόμενων Τμημάτων.
2. Η διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη του Δ.Π.Μ.Σ. γίνεται από τη Γραμματεία του Δ.Π.Μ.Σ., η οποία στελεχώνεται από διοικητικό προσωπικό του ΤΕΑΠΗ.
3. Η χρηματοδότηση του Δ.Π.Μ.Σ. μπορεί να προέρχεται από:
α) δωρεές, παροχές, κληροδοτήματα και κάθε είδους χορηγίες φορέων του δημόσιου τομέα, όπως οριοθετείται στην περίπτωση α΄ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), ή του ιδιωτικού τομέα,
β) πόρους από ερευνητικά προγράμματα,
γ) πόρους από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων διεθνών οργανισμών,
δ) κάθε άλλη νόμιμη πηγή.
Επειδή τα λειτουργικά έξοδα του Δ.Π.Μ.Σ. δεν καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τις ανωτέρω πηγές χρηματοδότησης, μέρος των λειτουργικών του εξόδων καλύπτεται από τα τέλη φοίτησης.
4. Κατά τη λήξη της θητείας της ΣΕ, με ευθύνη του απερχόμενου Διευθυντή, συντάσσεται αναλυτικός απολογισμός του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου και των λοιπών δραστηριοτήτων του Δ.Π.Μ.Σ., ο οποίος κατατίθεται στην ΕΔΕ του Δ.Π.Μ.Σ.. Ο εν λόγω απολογισμός αποστέλλεται στα αρμόδια όργανα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
5. Η εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση του Δ.Π.Μ.Σ. θα γίνεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
ΑΡΘΡΟ 10
ΑΝΑΘΕΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ/ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ ΣΤΟ Δ.Π.Μ.Σ.
Οι διδάσκοντες του Δ.Π.Μ.Σ., προέρχονται, τουλάχιστον κατά 80%, από:
- μέλη Δ.Ε.Π.,
-Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Ε.Π. των συνεργαζόμενων Τμημάτων, κατόχους διδακτορικού διπλώματος εκτός κι αν το γνωστικό τους αντικείμενο είναι εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας για το οποίο δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής,
- ομότιμους καθηγητές (άρ. 69, Ν.4386/2016) και αφυπηρετήσαντα μέλη Δ.Ε.Π. των Συνεργαζόμενων Τμημάτων,
- διδάσκοντες σύμφωνα με το π.δ. 407/1980 (Α' 112), των συνεργαζόμενων Τμημάτων,
- επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους είτε κάτοχους διδακτορικού διπλώματος είτε υποψήφιους διδάκτορες είτε εξαιρετικής τεχνικής εμπειρίας, οι οποίοι μπορεί να απασχολούνται ως ακαδημαϊκοί υπότροφοι με απόφαση της ΕΔΕ και πράξη του Διευθυντή για τη διεξαγωγή διδακτικού, και ερευνητικού έργου, καθοριζόμενου με τη σύμβαση που υπογράφεται μεταξύ του ακαδημαϊκού υποτρόφου και του Πρύτανη του οικείου ΑΕΙ. (παρ. 7, άρ. 29, Ν. 4009/2011).
Με αιτιολογημένη απόφαση της ΕΔΕ, ανατίθεται διδασκαλία σε:
- μέλη ΔΕΠ άλλων Τμημάτων του ίδιου ή άλλου ΑΕΙ,
- ερευνητές από ερευνητικά κέντρα του αρ. 13Α, Ν. 4310/2014, της Ακαδημίας Αθηνών και του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών,
- επισκέπτες καταξιωμένους επιστήμονες από την ημεδαπή ή την αλλοδαπή, που έχουν θέση ή προσόντα καθηγητή ή ερευνητή σε ερευνητικό κέντρο, καλλιτέχνες ή επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους με εξειδικευμένες γνώσεις ή σχετική εμπειρία στο γνωστικό αντικείμενο του Δ.Π.Μ.Σ.,
- επισκέπτες μεταδιδακτορικούς ερευνητές, Έλληνες ή αλλοδαπούς νέους επιστήμονες, κάτοχους διδακτορικού διπλώματος (παρ.7, άρ. 16, Ν.4009/2011)
ή γίνονται νέες προσλήψεις/συμβάσεις σύμφωνα με τα ανωτέρω (παρ. 1, 2, 5 & 6, αρ. 36, Ν.4485/2017).
Η ανάθεση διδασκαλίας μαθημάτων, σεμιναρίων και ασκήσεων του Δ.Π.Μ.Σ. γίνεται ύστερα από εισήγηση της ΣΕ και έγκριση της ΕΔΕ.
Σε περίπτωση που κρίνεται αναγκαίο και κατόπιν απόφασης της ΕΔΕ, δύναται να προσκληθούν επισκέπτες καθηγητές και επισκέπτες μεταδιδακτορικοί ερευνητές, με στόχο να παρέχουν κάθε δυνατή υποστήριξη για την εκτέλεση του ακαδημαϊκού έργου του Δ.Π.Μ.Σ..
Οι «εξωτερικοί επόπτες» για την εξωτερική εποπτεία της πρακτικής άσκησης προσλαμβάνονται κατόπιν σχετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 64 του ν. 4485/25017.
Οι «εσωτερικοί επόπτες» προτείνονται και ορίζονται από τους συνεργαζόμενους φορείς του Δ.Π.Μ.Σ. στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ο Πρύτανης
Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος